محرومیت از (کمبود) خواب زمانی است که ما به اندازه کافی نمیخوابیم یا خواب خوب و با کیفیتی نداریم. زمانی که محرومیت از (کمبود) خواب شدید باشد یا برای یک دوره طولانی اتفاق بیفتد، میتواند علائم بسیار مخربی ایجاد کند و حتی باعث اختلال در انجام سادهترین فعالیتهای روزمره شود. محرومیت طولانی مدت از خواب میتواند بسیاری از شرایط سلامتی را بدتر کند. این وضعیت معمولاً قابل پیشگیری یا درمان است.
اهمیت سلامت قلب برای همه آشکار است. قلب مسئول پمپاژ خون در سراسر بدن است که تضمین میکند تمام اندامها و بافتهای بدن اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت میکنند.
متأسفانه مشکلات قلبی یکی از دلایل اصلی بیماری و مرگ در دنیا است. در حالی که میدانیم عواملی مانند رژیم غذایی نامناسب، ورزش محدود و سیگار کشیدن میتواند به قلب آسیب برساند، خطرات کمبود خواب برای سلامت قلب به طور فزایندهای در حال شناخته شدن است.
خواب زمانی را برای بازیابی و شارژ مجدد بدن فراهم میکند و تقریباً در تمام جنبههای سلامت جسمی نقش کلیدی ایفا میکند. در نتیجه، خواب خوب میتواند به جلوگیری از آسیب به سیستم قلبی عروقی کمک کند و برای افرادی که مشکلات قلبی دارند، میتواند بخشی از پیروی از یک سبک زندگی سالم برای قلب باشد.
شواهد قابل توجهی نشان میدهد که مشکلات خواب، از جمله کمخوابی، وقفه تنفسی در خواب و خواب پراکنده، اثرات منفی بر سلامت قلب دارند.
خواب یک زمان ضروری برای بازیابی سلامتی بدن است. در طول مرحله حرکت غیر سریع چشم (NREM)، ضربان قلب کند میشود، فشار خون کاهش مییابد و تنفس تثبیت میشود. این تغییرات استرس را بر قلب کاهش میدهد و به آن اجازه میدهد تا از فشاری که در ساعات بیداری بر قلب وارد میشود کاسته شود.
بدون خواب کافی شبانه، فرد زمان کافی را در مراحل عمیق خواب NREM که برای قلب مفید است نمیگذراند. همین مشکل میتواند افرادی را که خواب آنها اغلب قطع میشود، تحت تأثیر قرار دهد. کمبود خواب مزمن با مشکلات قلبی متعددی از جمله فشار خون بالا، کلسترول بالا، حمله قلبی، چاقی، دیابت و سکته مرتبط است.
در طول خواب طبیعی و سالم، فشار خون حدود 10 تا 20 کاهش مییابد. این به عنوان غوطهور شدن شبانه شناخته میشود و تحقیقات نقش آن را در سلامت قلب و عروق برجسته میکند. عدم فرو رفتن با افزایش خطر سکته مغزی، حمله قلبی، مشکلات کلیوی و کاهش جریان خون به مغز مرتبط است.
مطالعات همچنین نشان دادهاند که افزایش فشار خون در شب با فشار خون بالا (فشار خون بالا) مرتبط است. در واقع، مشخص شده است که فشار خون شبانه حتی بیشتر از فشار خون بالا در طول روز پیشآگهی مشکلات قلبی است.
افزایش فشار خون در طول روز به عنوان پیامد کمخوابی در مطالعات متعدد شناسایی شده است، اما همه افراد را به یک اندازه تحت تأثیر قرار نمیدهد. ارتباط بین کمبود خواب و فشار خون بالا در بزرگسالان میانسال بیشتر است. در افرادی که ساعتهای طولانی در مشاغل پر استرس کار میکنند و افرادی که سایر عوامل خطر ابتلا به فشار خون بالا را دارند، احتمال افزایش فشار خون پس از خواب ضعیف مزمن بیشتر است.
بیماری عروق کرونر قلب که به عنوان بیماری عروق کرونر نیز شناخته میشود، زمانی اتفاق میافتد که پلاک در شریانهای قلب ایجاد میشود و آنها را در شرایطی به نام آترواسکلروز، سخت و باریک میکند. این کار توانایی قلب برای دریافت خون و اکسیژن کافی را کاهش میدهد.
تحقیقات نشان داده است که محرومیت از خواب به تصلب شرایین کمک میکند. پلاک در نتیجه التهاب تشکیل میشود و شامل گلبولهای سفید خون میشود که توسط سیستم ایمنی تولید میشوند و در رگها در حال حرکت هستند. خواب ضعیف باعث التهاب مزمن میشود که به تشکیل پلاک در جدار داخلی رگها و سخت شدن آنها کمک میکند.
نارسایی قلبی زمانی است که قلب خون کافی برای تأمین خون و اکسیژن مورد نیاز بدن برای عملکرد صحیح را پمپاژ نمیکند. یک مطالعه مشاهدهای روی بیش از 400000 نفر ارتباط قوی بین مشکلات خواب و نارسایی قلبی را نشان داده است.
در آن مطالعه، افرادی که کمتر از هفت ساعت در شب میخوابیدند، در معرض خطر ابتلا به نارسایی قلبی بودند. نارسایی قلبی همچنین در افرادی که سایر نشانههای خواب ناسالم از جمله علائم بیخوابی، خوابآلودگی در طول روز، خروپف و شببیداری را داشتند، شایعتر بود. هر چه تعداد این علائم خواب ناسالم در یک فرد بیشتر باشد، احتمال نارسایی قلبی در او بیشتر میشود.
حمله قلبی که به عنوان انفارکتوس میوکارد نیز شناخته میشود، زمانی اتفاق میافتد که جریان خون به قلب مسدود شود. محرومیت از خواب خطر حمله قلبی را افزایش میدهد.
در یک مطالعه، افرادی که کمتر از شش ساعت در شب میخوابند، 20 درصد بیشتر در معرض حمله قلبی بودند. وقفه های خواب نیز با احتمال حمله قلبی مرتبط است. از آنجایی که هم ضربان قلب و هم فشار خون میتوانند به طور ناگهانی در هنگام بیدار شدن افزایش پیدا کنند، خواب تکهتکه میتواند باعث استرس قلبی شود و ممکن است باعث حمله قلبی شود.
سکته مغزی زمانی است که جریان خون به مغز قطع میشود و سلولهای مغز به دلیل کمبود اکسیژن میمیرند. سکته مغزی ایسکمیک زمانی رخ میدهد که یک لخته خون یا پلاک یک شریان را مسدود کند. حمله ایسکمیک گذرا (TIA) که به آن سکته کوچک نیز گفته میشود، تنها شامل یک انسداد کوتاه مدت است.
در مطالعات تحقیقاتی، محرومیت از خواب با احتمال بیشتری برای سکته مغزی مرتبط است. محرومیت از خواب فشار خون را افزایش میدهد و فشار خون بالا عامل اصلی خطر سکته مغزی است. علاوه بر این، خواب ناکافی با کمک به تجمع پلاک در شریانها ممکن است انسداد آنها را آسانتر کند و باعث سکتههای کوچک یا وسیع شود.
اضافه وزن یا چاقی به شدت با مشکلات قلبی عروقی و متابولیک متعددی از جمله فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا، بیماری قلبی، حمله قلبی و سکته مرتبط است.
محرومیت از خواب با چاقی مرتبط است، به طوری که افرادی که کمتر از هفت ساعت در شب میخوابند، احتمال بیشتری دارد که شاخص توده بدنی (BMI) بالاتری داشته یا چاق باشند. خواب به تنظیم هورمونهایی که گرسنگی را کنترل میکنند کمک میکند و محرومیت از خواب یا اختلالات خواب میتواند باعث پرخوری و افزایش میل به غذاهای پرکالری شود.
دیابت نوع 2 یک بیماری مزمن است که در آن سطح قند خون، که به عنوان گلوکز خون نیز شناخته میشود، به دلیل ناتوانی بدن در پردازش صحیح قند، بسیار بالا است. قند خون اضافی به رگهای خونی آسیب میرساند و بر سلامت قلب و عروق تأثیر منفی میگذارد. احتمال مرگ در اثر بیماری قلبی یا سکته در افراد مبتلا به دیابت، دو برابر بیشتر از افراد بدون این بیماری است.
عوامل زیادی بر قند خون تأثیر میگذارند، اما مطالعات نشان دادهاند که محرومیت از خواب متابولیسم گلوکز را بدتر میکند. خواب ضعیف با پیش دیابت مرتبط است، نوعی از عدم تحمل گلوکز که همه شرایط دیابت را ندارد. در افرادی که قبلاً مبتلا به دیابت تشخیص داده شده و خواب ناکافی یا بیقرار دارند، کنترل قند خون ممکن است دشوارتر باشد. اختلال خواب همچنین ممکن است سخت شدن شریانها را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بدتر کند.
در خواب معمولی، ضربان قلب در طول مرحله NREM کاهش مییابد و پس از آماده شدن برای بیدار شدن دوباره افزایش مییابد. خواب ضعیف، از جمله بیدار شدن ناگهانی، میتواند باعث افزایش شدید ضربان قلب شود. تحقیقات همچنین نشان داده است که افرادی که مشکلات خواب دارند بیشتر از ضربان قلب نامنظم شکایت دارند. به این دلایل، محرومیت از خواب میتواند با تپش قلب مرتبط باشد.
علاوه بر این، یک مطالعه بر روی افراد مسن نشان داد که افرادی که به طور مکرر کابوس میبینند، به طور قابل توجهی بیشتر از دیگران از ضربان قلب نامنظم شکایت میکنند. کابوسهای شبانه ممکن است ضربان قلب را افزایش دهند، و اگر خواب فردی با یک کابوس مختل شود، ممکن است با احساس تپش قلب از خواب بیدار شود.
آنژین درد در قفسه سینه است که به جریان ضعیف خون در رگهای خونی مربوط میشود. هنگامی که خواب قطع میشود، افزایش سریع ضربان قلب و فشار خون میتواند باعث آنژین شود و مطالعات نشان دادهاند که بین درد قفسه سینه و خواب ضعیف ارتباط وجود دارد. در حالی که نحوه این ارتباط به طور کامل درک نشده است، ممکن است با استرس و اضطراب مرتبط باشد، که حالتهای عاطفی در افرادی که خواب ضعیف دارند رایجتر است.
درد قفسه سینه غیر قلبی را میتوان با خواب نیز مرتبط دانست. افراد مبتلا به سوزش معده و رفلاکس اسید معده اغلب از اختلالات خواب رنج میبرند که ممکن است خطر همپوشانی بین خواب ضعیف و درد در قفسه سینه را در آنها افزایش دهد.
بسیاری از اختلالات خواب اثرات مضری بر سلامت قلب دارند. بیخوابی، یکی از شایعترین اختلالات خواب، اغلب با خواب ناکافی همراه است و میتواند منجر به افزایش خطرات سلامت قلبی عروقی شود.
وقفه تنفسی انسدادی در خواب (OSA) یک اختلال تنفسی است که با بیماری قلبی، چاقی، دیابت، سکته مغزی و فشار خون بالا مرتبط است. افراد مبتلا به آپنه انسدادی در خواب در هنگام خواب، هنگامی که راه هوایی آنها مسدود میشود، دچار نقص تنفسی میشوند. علاوه بر خواب بیقرار، اختلال در تنفس میزان اکسیژن خون را کاهش میدهد که ممکن است اثرات آپنه انسدادی در خواب بر سلامت قلب را بدتر کند.
اختلالات حرکات غیرطبیعی در طول خواب، مانند سندرم پای بیقرار و اختلال حرکت دورهای اندام، نیز با مشکلات قلبی مرتبط است. در حالی که توضیح دقیق این ارتباط ناشناخته است، اما ممکن است مربوط به فعال شدن غیر طبیعی سیستم قلبی عروقی باشد که با این شرایط رخ میدهد و باعث افزایش و نوسان ضربان قلب و فشار خون میشود.
اختلالات ریتم شبانهروزی خواب، که زمانی رخ میدهد که ساعت درونی فرد با روز و شب ناهماهنگ باشد، با مشکلات قلبی عروقی مرتبط است. به عنوان مثال، در افرادی که در شیفت شب کار میکنند و باید در طول روز بخوابند، خطر ابتلا به فشار خون، چاقی، دیابت و همچنین حوادث قلبی مانند سکته مغزی یا حمله قلبی بیشتر مشاهده میشود.
بارداری فشار بیشتری بر قلب وارد میکند و برخی از زنان در دوران بارداری دچار مشکلات قلبی عروقی میشوند. به عنوان مثال، فشار خون بالا میتواند در دوران بارداری با عوارض بالقوه برای مادر و جنین او شروع یا بدتر شود.
بیخوابی، وقفه تنفسی انسدادی در خواب و سایر مشکلات خواب بسیاری از زنان باردار را تحت تأثیر قرار میدهد و این مسائل با خطر بیشتر مشکلات قلبی عروقی در دوران بارداری و بعد از آن مرتبط است. مطالعات در حال انجام برای شناسایی راههایی برای بهبود خواب در دوران بارداری با هدف کاهش فشار خون بالا و سایر مشکلات قلبی عروقی کار میکنند.
تأثیرات کم خوابی بر سلامت قلب توجه زیادی را به خود جلب کرده است، اما بسیاری از مطالعات همچنین ارتباط بین خواب زیاد، که عموماً بیش از 9 ساعت در شب تعریف میشود، و مشکلات قلبی عروقی را نیز نشان دادهاند.
در حالی که تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، بسیاری از متخصصان معتقدند که بیماریهای زمینهای که باعث خواب بیش از حد میشوند نیز علت این نرخ بالای مشکلات قلبی هستند. با این وجود، این دادهها یادآور این است که این یک افسانه است که خواب بیشتر همیشه بهتر است.
از آنجایی که محرومیت از خواب میتواند به قلب آسیب برساند، برای افراد مبتلا به مشکلات قلبی عروقی مهم است که خواب خوب را در اولویت قرار دهند. برخی شواهد حتی نشان میدهد که بهبود خواب ممکن است احتمال حملات قلبی یا سایر مشکلات قلبی عروقی را در افرادی که در معرض خطر بالا هستند کاهش دهد.
متأسفانه برخی از مشکلات سلامتی میتوانند خواب را مختل کنند. به عنوان مثال، دیابت میتواند باعث تکرر ادرار در شب شود و سایر اختلالات قلبی عروقی ممکن است هنگام تلاش برای خوابیدن، ناراحتی قفسه سینه ایجاد کند. نگرانی و اضطراب در مورد سلامت قلب نیز میتواند باعث سخت شدن در به خواب رفتن شود.
از آنجایی که عوامل متعددی میتوانند بر خواب و سلامت قلب و عروق تأثیر بگذارند، صحبت با پزشک در مورد خواب سالم بسیار مفید است. یک پزشک میتواند به ایجاد یک برنامه خاص برای بهبود خواب شما و رسیدگی به سایر عوامل سبک زندگی که برای قلب و سلامت کلی شما مهم هستند کمک کند.
در حالی که هیچ راه حل قاطعی وجود ندارد، توصیههای خاصی اغلب میتواند به افراد مبتلا به مشکلات قلبی کمک کند خواب بهتری داشته باشند.
این نکات و سایر عناصر بهداشت خواب میتوانند به عنوان پایهای برای خواب بهتر عمل کنند و عادتهایی را ایجاد کنند که هم کمیت و هم کیفیت خواب مورد نیازتان را بهبود میبخشد.
شواهد محدودی وجود دارد که وضعیت خوابیدن افراد را با سلامت کلی قلب آنها مرتبط میکند. برخی تحقیقات که بر روی افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب متمرکز است، نشان داده است که خوابیدن به پهلوی چپ ممکن است برخی از جنبههای عملکرد قلب و ریه را تغییر دهد.
نارسایی احتقانی قلب تجمع مایع در ریهها یا سایر قسمتهای بدن است و زمانی رخ میدهد که قلب به طور مؤثر خون را پمپاژ نمیکند. مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب اغلب از خوابیدن به پهلوی چپ خودداری میکنند. در حالی که دلیل دقیق این امر ناشناخته است، ممکن است این وضعیت خواب، موقعیت قلب، فشار روی ریهها و/یا احساس ضربان قلب در مقابل دیواره قفسه سینه را تغییر دهد.
با این حال، شواهد نشان نداده است که این وضعیت خوابیدن باعث مشکلات قلبی میشود. بر اساس تحقیقات تا به امروز، وضعیت خوابیدن فرد به عنوان یک عامل خطر برای بیماری قلبی یا سایر مشکلات قلبی عروقی در نظر گرفته نمیشود.
https://www.sleepfoundation.org/sleep-deprivation/how-sleep-deprivation-affects-your-heart