مقدمه

ویروس سنسیشیال تنفسی (Respiratory syncytial virus: RSV) ریه‌ها و مجاری هوایی را آلوده می‌کند. این ویروس می‌تواند افراد را در هر سنی مبتلا کند، اما در نوزادان و کودکان خردسال شایع‌تر است. در واقع، تقریباً تمام کودکان تا سن سه سالگی حداقل یک‌بار به این ویروس مبتلا می‌شوند.

در تصویر میکروسکوپ الکترونی، ذرات ویروس RSV (رنگ‌آمیزی‌شده به رنگ آبی) از سطح سلول‌های اپیتلیال ریوی انسانی در حال انتشار هستند. برای شناسایی دقیق ویروس، از آنتی‌بادی‌های نشان‌دار شده با پروتئین F ضد RSV همراه با نانوذرات طلا (رنگ‌آمیزی‌شده به رنگ زرد) استفاده شده است. این روش کمک می‌کند تا ساختار و نحوه اتصال ویروس به سلول‌های میزبان بررسی شود.

شیوع RSV معمولاً از اواخر پاییز تا اوایل بهار آغاز شده و در ماه‌های زمستان به اوج می‌رسد. یک فرد ممکن است در طول زندگی خود چندین بار به این ویروس مبتلا شود، اما علائم معمولاً پس از اولین عفونت خفیف‌تر می‌شوند. علائم در کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان شبیه به سرماخوردگی است.

RSV می‌تواند بیماری جدی ایجاد کند

در بیشتر موارد، RSV یک بیماری خفیف است که خودبه‌خود بهبود می‌یابد. اما نوزادان و کودکان خردسالی که برای اولین بار به این ویروس مبتلا می‌شوند، ممکن است دچار عفونت شدید در مجاری تنفسی تحتانی، مانند برونکیولیت یا ذات‌الریه یا پنومونی شوند و نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند.

دستگاه تنفس انسان

بیشتر کودکانی که به دلیل RSV در بیمارستان بستری می‌شوند، یا بسیار کوچک (نوزاد) هستند یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات قلبی یا ریوی دارند. این ویروس همچنین می‌تواند در نوزادان نارس و تازه متولد شده خطرناک‌تر باشد.

علائم RSV

RSV معمولاً خودبه‌خود بهبود می‌یابد و نیازی به مراجعه به بیمارستان یا درمان خاص ندارد. علائم ممکن است یک تا دو هفته طول بکشد، و سرفه ممکن است بیش از دو هفته باقی بماند. علائم در کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان معمولاً خفیف‌تر است.
در اکثر کودکان،RSV علائمی مشابه سرماخوردگی ایجاد می‌کند، از جمله:
• گرفتگی یا آبریزش بینی
• سرفه
• عفونت گوش (گاهی اوقات)
• تب خفیف
• گلودرد

علائم ابتلا به ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)

چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرم؟

اگر کودک شما علائم هشداردهنده‌ای از عفونت شدید RSV دارد، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید. در هر صورت، اگر نگران وضعیت کودک خود هستید، با پزشک تماس بگیرید. پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا علائم و رفتارهای کودک نیاز به درمان دارند یا خیر.

علائم هشداردهنده‌ی عفونت شدید RSV
در صورت مشاهده‌ی موارد زیر، فوراً کمک اورژانسی دریافت کنید:
• مشکل در تنفس
• تنفس سریع و سطحی
• خس‌خس سینه
• سرفه‌ی عمیق و مداوم
• کبودی لب‌ها یا ناخن‌ها
• کم‌آبی بدن (خشکی دهان، کاهش ادرار، گریه بدون اشک)
• مشکل در شیر خوردن از سینه یا شیشه‌ شیر

درمان RSV

در بیشتر موارد، عفونت RSV خودبه‌خود از بین می‌رود و نیازی به درمان خاص ندارد. در برخی کودکان، این عفونت ممکن است باعث افزایش حساسیت به مشکلات ریوی و تنفسی در آینده شود، هرچند که این مشکلات می‌توانند به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای یا آلرژی نیز باشند.
مراقبت‌های خانگی برای کودکان مبتلا به RSV خفیف:
• تأمین مایعات کافی: برای جلوگیری از کم‌آبی بدن، به کودک آب، آب‌میوه‌ی رقیق‌شده، بستنی یخی، محلول‌های الکترولیت مخصوص کودکان (مانند پدیالیت) بدهید.
• استفاده از دستگاه بخور سرد: این کار می‌تواند به مرطوب‌سازی هوا، کاهش تحریک مجاری تنفسی و تسکین سرفه کمک کند.
• استفاده از قطره‌ی بینی سالین (آب نمک): این قطره‌ها به شل شدن مخاط بینی کمک می‌کنند و از داروخانه قابل تهیه هستند.
• پاک کردن بینی کودک با پوآر بینی: اگر کودک شما نمی‌تواند بینی خود را تخلیه کند، می‌توانید از پوآر بینی برای پاک کردن ترشحات استفاده کنید.
• کنترل تب با داروهای بدون آسپرین: مانند استامینوفن (مانند تایلنول یا تمپرا)، اما هرگز به کودکان و نوجوانان آسپرین (ASA) ندهید.
RSV با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان نمی‌شود، زیرا آنتی‌بیوتیک‌ها بر روی ویروس‌ها تأثیری ندارند. اما اگر کودک دچار عفونت گوش ناشی از RSV شود، ممکن است پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
نوزادان و کودکان خردسالی که دچار ذات‌الریه یا برونکیولیت شدید ناشی از RSV شده‌اند، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند. در بیمارستان، ممکن است به کودک اکسیژن مرطوب و داروهای گشادکننده‌ی مجاری تنفسی داده شود.

پیشگیری از RSV

RSV یک ویروس بسیار مسری است، زیرا می‌تواند ساعت‌ها روی سطوح باقی بماند و به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل شود. کودکانی که در مهدکودک‌ها و مراکز نگهداری از کودکان هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. نوزادانی که خواهر یا برادر بزرگ‌تر دارند که به مدرسه می‌روند نیز بیشتر در معرض RSV قرار می‌گیرند.
با وجود اینکه جلوگیری کامل از ابتلا به RSV دشوار است، برخی اقدامات می‌توانند خطر ابتلا را کاهش دهند:
• شستن مکرر دست‌های کودک با آب و صابون (این مهم‌ترین راه پیشگیری است.)
• دور انداختن دستمال‌های استفاده‌شده در سطل زباله.
• دوری از افراد بیمار.
• جدا نگه داشتن کودکی که سرماخورده از نوزاد تازه متولد شده، تا زمانی که علائم از بین بروند..
• اجتناب از اشتراک‌گذاری وسایل شخصی مانند لیوان، قاشق یا بالش.

آیا برای RSV واکسن وجود دارد؟

تزریق واکسن‌های آرکسوی (Arexvy) و آبریسوو (Abrysvo) برای بزرگسالان از 60 سال به بالا در کشورهایی نظیر آمریکا، کانادا و اتحادیه اروپا تأیید شده است. همچنین یک آنتی‌بادی مونوکلونال به نام پالیویزوماب (PVZ) وجود دارد که برای پیشگیری از RSV در برخی از گروه‌های خاص کودکان استفاده می‌شود، اما این دارو واکسن محسوب نمی‌شود.

واکسیناسیون بر علیه ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV) در برخی از کشورهای جهان انجام می‌پذیرد.

منبع

https://www.lung.ca/respiratory-syncytial-virus-or-rsv