مقدمه

آپنه انسدادی در خواب (OSA) زمانی رخ می‌دهد که تنفس فرد در خواب متوقف و این اختلال در طول شب تکرار شود. بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) گروهی از بیماری‌های ریوی است که با مسدود کردن جریان هوا در ریه‌ها، تنفس را دشوار می‌کند. این دو بیماری متفاوت هستند، اما ممکن است با هم بروز کنند و علائم یکدیگر را بدتر کنند.

هنگامی که این اتفاق می‌افتد، وضعیتی به نام سندرم همپوشانی (Overlap Syndrome: OS) رخ می‌دهد. این اصطلاح برای توصیف وجود آپنه انسدادی در خواب در افراد مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریوی ابداع شد.

سندرم همپوشانی هنگامی رخ می‌دهد که بیمار به طور همزمان به آپنه انسدادی در خواب (OSA) و بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) مبتلا است

درمان بیماری انسدادی مزمن ریوی و آپنه انسدادی در خواب بر بهبود توانایی تنفس فرد و همچنین مدیریت هر گونه فاکتور سبک زندگی که خطر ابتلا به این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد، تمرکز دارد.

در این مطلب به ارتباط بیماری انسدادی مزمن ریوی و آپنه انسدادی در خواب می‌پردازیم. همچنین تفاوت‌ها و شباهت‌های آنها و گزینه‌های درمانی موجود شرح داده می‌شود.

آیا ارتباطی بین این دو وجود دارد؟

بیماری انسدادی مزمن ریوی و آپنه انسدادی در خواب هر دو بر راه‌های هوایی و نحوه دسترسی بدن به هوای تازه تأثیر می‌گذارند. محققان خاطرنشان می‌کنند که التهاب در ریه‌ها به بدتر شدن بیماری انسدادی مزمن ریوی و آپنه انسدادی در خواب کمک می‌کند. هر دو بیماری همچنین می‌توانند باعث مشکلات تنفسی در هنگام خواب شوند که ممکن است دلیل مراجعه فرد به پزشک باشد.

علاوه بر این، نویسندگان مقاله‌ای در سال 2020 دریافتند که دو عامل بیماری انسدادی مزمن ریوی- تورم شدید ریه‌ها و گیر افتادن هوا در ریه‌ها - می‌تواند پاسخ بدن به سطوح پایین اکسیژن در طول خواب را کاهش دهد. این پاسخ نقش مهمی در آپنه انسدادی در خواب و شدت آن دارد. بر اساس یک مقاله در سال 2015، آپنه انسدادی در خواب در بین مبتلایان به بیماری انسدادی مزمن ریوی متوسط ​​تا شدید شایع است.

سندرم همپوشانی (OS)

در طول خواب، افراد مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریوی ممکن است بسته به شدت بیماری، سطوح پایین‌تری از اکسیژن و سطوح بالای دی‌اکسیدکربن در خون را داشته باشند. این مشکل عمدتاً به دلیل کاهش تحرک دیواره قفسه سینه و دیافراگم است که مشخصه بیماری انسدادی ریه مانند بیماری انسدادی مزمن ریوی است. این امر از گیر افتادن هوا در ریه ناشی می‌شود و تنفس راحت را دشوار می‌کند.

تنفس در افراد مبتلا به آپنه انسدادی در خواب برای مدتی متوقف می‌شود. این مشکل به دلیل بسته شدن راه‌های هوایی فوقانی است که باعث می‌شود انتقال هوا به ریه‌ها کارآمدتر نباشد.

سندرم همپوشانی زمانی ایجاد می‌شود که فرد همزمان مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریوی و آپنه انسدادی در خواب باشد. طبق تحقیقات، سندرم همپوشانی در حدود 13 درصد از موارد ابتلا به رخ بیماری انسدادی مزمن ریوی می‌دهد. سندرم همپوشانی می‌تواند باعث نگرانی شود، زیرا ترکیبی از علائم بیماری انسدادی مزمن ریوی و آپنه انسدادی در خواب ممکن است دریافت اکسیژن کافی را برای بدن دشوار کند.

یک مقاله در سال 2018 گزارش می‌دهد که در مقایسه با افرادی که فقط به یکی از دو بیماری بیماری انسدادی مزمن ریوی یا آپنه انسدادی در خواب به تنهایی، یک فرد مبتلا به سندرم همپوشانی احتمال بیشتری دارد که این موارد را تجربه کند:

• عدم اشباع اکسیژن شبانه (NOD)، که زمانی است که سطح اکسیژن خون در طول خواب کاهش می‌یابد.
• هایپرکاپنیا، که زمانی است که دی‌اکسیدکربن بیش از حد در خون افزایش می‌یابد
• هیپوکسی، یعنی زمانی که اکسیژن کافی در خون وجود ندارد

کمبود اکسیژن در خون منجر به استرس اکسیداتیو (افزایش رادیکال های آزاد بدن که باعث آسیب بافتی می‌گردد) می‌شود. سپس باعث آزاد شدن پیام‌رسان‌هایی می‌شود که روی سلول‌ها و رگ‌های خونی اثر می‌گذارند و باعث ایجاد یک پاسخ التهابی می‌شوند که واسطه‌های التهابی سیستمیک نامیده می‌شوند. این اثر می‌تواند منجر به سخت شدن شریان‌ها و نوعی بیماری عروق کرونر به نام اختلال عملکرد اندوتلیال (endothelial dysfunction) شود. در نتیجه، افراد مبتلا به سندرم همپوشانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا و نارسایی قلبی هستند.

تفاوت‌ها

اگرچه بیماری انسدادی مزمن ریه و آپنه انسدادی در خواب هر دو بر تنفس و سطح اکسیژن تأثیر می‌گذارند، اما آنها دو وضعیت متفاوت هستند.

بیماری انسدادی مزمن ریه به طور معمول شامل آمفیزم و برونشیت مزمن است. آمفیزم به کیسه‌های هوایی در ریه‌ها آسیب می‌رساند و کارایی آنها را کاهش می‌دهد. برونشیت مزمن باعث التهاب مجاری هوایی به نام لوله‌های برونش می‌شود. التهاب همچنین می‌تواند منجر به تحریک شود که می‌تواند منجر به تجمع مخاط شود. ترکیب این دو عامل می‌توانند راه‌های هوایی را باریک کرده و عبور هوا را در زمان بیداری سخت‌تر کنند.

در مقابل، آپنه انسدادی، در خواب رخ می‌دهد. هنگامی که عضلات پشت گلو شل می‌شوند، راه هوایی باریک یا به طور کامل بسته می‌شود و تنفس مجدد برای فرد دشوار می‌شود. در این حالت مغز ممکن است ناتوانی در تنفس را احساس کند و باعث شود که فرد برای مدت کوتاهی از خواب بیدار شود تا ماهیچه‌ها را دوباره فعال کند و فرد دوباره بتواند نفس بکشد.

علل هر بیماری نیز متفاوت است. بیماری انسدادی مزمن ریوی در نتیجه قرار گرفتن در معرض عوامل تحریک‌کننده در طول زمان ایجاد می‌شود. از سوی دیگر، آپنه انسدادی در خواب به دلیل ساختار فیزیکی بدن فرد، مانند لوزه‌های بزرگ، و برخی بیماری‌های خاص از جمله چاقی و کم‌کاری تیروئید رخ می‌دهد.

شباهت‌ها

هر دو بیماری ممکن است دریافت اکسیژن کافی را برای بدن دشوار کنند.

آپنه انسدادی در خواب باعث می‌شود که تنفس فرد در هنگام خواب متوقف شود و بیماری انسدادی مزمن ریوی می‌تواند باعث ایجاد مشکل در تنفس در هنگام خواب شود و در نتیجه در به خواب رفتن یا ماندن در خواب مشکل ایجاد کند.

همچنین، بیماری انسدادی مزمن ریوی و آپنه انسدادی در خواب در مورد علائم و عوامل خطر آنها شباهت‌هایی دارند. هر دو شرایط بر کیفیت خواب فرد تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث

• خستگی
• بیدار شدن مکرر در هنگام خواب
• مشکلات تنفسی هنگام خواب

شوند. علاوه بر این، بین سیگار کشیدن و بیماری انسدادی مزمن ریوی و آپنه انسدادی در خواب ارتباط وجود دارد. تقریباً 85 تا 90 درصد از کل موارد بیماری انسدادی مزمن ریوی به دلیل سیگار کشیدن رخ می‌دهد.

طبق مقاله‌ای در سال 2014، اگرچه به نظر نمی‌رسد سیگار یک عامل خطر مستقل برای آپنه انسدادی در خواب باشد، اما برخی مطالعات نشان می‌دهد که این بیماری در بین افرادی که سیگار می‌کشند بیشتر از افرادی است که هرگز سیگار نکشیده‌اند یا عادت به سیگار نداشته‌اند، شایع‌تر است.

علاوه بر این، یک مقاله در سال 2015 نشان داد که شیوع بیماری انسدادی مزمن ریوی و آپنه انسدادی در خواب با افزایش سن افزایش می‌یابد و شروع علائم به کندی است.

درمان

موارد زیر گزینه‌های درمانی برای افراد مبتلا به سندرم همپوشانی است.

فشار مثبت راه هوایی

سندرم همپوشانی می‌تواند منجر به کمبود شدید اکسیژن در طول خواب شود. بنابراین برای یک فرد مبتلا به سندرم همپوشانی بسیار مهم است که هنگام خواب با استفاده از فشار مثبت غیر تهاجمی راه هوایی (PAP) تحت درمان قرار گیرد تا به حفظ اکسیژن در بدن او در هنگام خواب کمک کند.

پزشکان ممکن است استفاده از دستگاه PAP مداوم (CPAP) را در هنگام خواب توصیه کنند. این شامل پوشیدن ماسکی روی دهان و بینی است که هوای تحت فشار را در هنگام خواب وارد ریه‌ها می‌کند، با باز کردن مجاری هوایی فوقانی که از هم جدا شده‌اند.

دستگاه CPAP مؤثرترین گزینه درمانی برای سندرم همپوشانی و آپنه انسدادی در خواب است

CPAP مؤثرترین گزینه درمانی برای سندرم همپوشانی و آپنه انسدادی در خواب است و می‌تواند چشم‌انداز زندگی در افراد مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریوی و آپنه انسدادی در خواب را بهبود بخشد. همچنین می‌تواند تشدید بیماری انسدادی مزمن ریویدر افراد مبتلا به سندرم همپوشانی را کاهش دهد.

تغییر سبک زندگی

این ممکن است شامل رسیدن یا حفظ وزن متوسط ​​بدن یا در صورت سیگار کشیدن، ترک سیگار باشد. پزشکان همچنین ممکن است توانبخشی ریوی و ورزش را توصیه کنند. توانبخشی ریوی و یک برنامه ورزشی مناسب می‌تواند برای مبتلایان به آپنه انسدادی در خواب و بیماری انسدادی مزمن ریوی مفید باشد.

ورزش می‌تواند باعث:

• کاهش خواب‌آلودگی در ساعات بیداری
• بهبود کیفیت خواب
• بالا بردن کیفیت زندگی فرد مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریوی
• کاهش دفعات بستری شدن در بیمارستان
• بهبود تنگی نفس

شود.

سایر گزینه‌های بالقوه درمانی

ممکن است انواع درمان زیر برای فرد مبتلا توصیه شود. با این حال، طبق توصیه یک مقاله در سال 2018، ممکن است این کار برای همه موارد سندرم همپوشانی مناسب نباشند.

اکسیژن مکمل

این یک گزینه درمانی مؤثر برای افراد مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه است که معیارهای دریافت اکسیژن برای بهبود میزان بقای خود را دارند. با این حال، به تنهایی برای آپنه انسدادی در خواب مفید نیست.

اکسیژن مکمل در شب می تواند به کاهش دفعات عدم اشباع اکسیژن شبانه کمک کند، اما به نظر نمی‌رسد کیفیت کلی خواب را بهبود بخشد یا بتواند اختلالات خواب را در بیشتر موارد محدود کند. اکسیژن مکمل یک درمان قطعی برای سندرم همپوشانی نیست.

برونکودیلاتورها و کورتیکواستروئیدها

در افراد مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه، برونکودیلاتورها (بازکننده‌های برونش) باعث شل شدن و باز شدن راه‌های هوایی می‌شوند، در حالی که کورتیکواستروئیدها التهاب راه‌های هوایی را کاهش می‌دهند. با این حال، این درمان برای افراد مبتلا به آپنه انسدادی در خواب سودی ندارد.

تهویه غیرتهاجمی

CPAP یکی از دو حالت اصلی تهویه غیرتهاجمی (Nin-Invasive Ventilation: NIV) است و BPAP یا PAP دوسطحی نوع دیگری از تهویه غیرتهاجمی است. همانطور که از نام آن پیداست، CPAP فشار مداوم را در طول چرخه تنفسی فراهم می‌کند. این نوع پشتیبانی تنفسی از ماسک صورت یا بینی استفاده می‌کند و یک گزینه درمانی مؤثر برای افراد مبتلا به آپنه انسدادی در خواب و حتی بیماری انسدادی مزمن ریه است.

CPAP و BPAP یا PAP دوسطحی از روش‌های اصلی تهویه غیرتهاجمی (Nin-Invasive Ventilation: NIV) هستند

چشم‌انداز بیماری

پیش‌آگهی برای بیماری انسدادی مزمن ریه، آپنه انسدادی در خواب و سندرم همپوشانی بستگی به این دارد که چگونه یک فرد عوامل سبک زندگی را مدیریت و درمان خود را دنبال می‌کند.

هیچ درمانی برای بیماری انسدادی مزمن ریه وجود ندارد. افرادی که زودتر تحت درمان قرار می‌گیرند و اقداماتی را برای مدیریت عوامل خطر انجام می‌دهند، ممکن است پیشرفت بیماری را کند کرده و کیفیت زندگی خود را تا حد زیادی بهبود بخشند.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) در آمریکا خاطرنشان می‌کند که برای افراد مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه که سیگار می‌کشند، ترک سیگار مفیدترین عامل خواهد بود. پزشکان همچنین ممکن است توانبخشی ریوی را برای کمک به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی توصیه کنند.

مهمترین عامل برای افراد مبتلا به آپنه انسدادی در خواب بازگرداندن جریان هوا در هنگام خواب است. موسسه ملی قلب، ریه و خون در آمریکا بیان می‌کند که دستگاه CPAP رایج‌ترین درمان برای افراد مبتلا به این بیماری است. همچنین موثرترین گزینه درمانی برای مبتلایان به سندرم همپوشانی است.

تحقیقات نشان می‌دهد که میزان بقای افرادی که PAP غیرتهاجمی دریافت نمی‌کنند به طور قابل توجهی کمتر از افرادی است که این درمان را دریافت م‌کنند.

پزشکان همچنین ممکن است تغییراتی را در شیوه زندگی توصیه کنند که می‌تواند نتایج را با درمان بهبود بخشد، مانند ترک سیگار، رسیدن به وزن متوسط ​​یا حفظ وزن بدن، و ورزش منظم.

خلاصه

بیماری انسدادی مزمن ریه و آپنه انسدادی در خواب دو شرایط متفاوت هستند که بر توانایی تنفس فرد تأثیر می‌گذارند. آنها همچنین می‌توانند با هم ایجاد شوند و منجر به وضعیتی به نام سندرم همپوشانی شوند که خطر نارسایی قلبی و فشار خون بالا و ... را در فرد افزایش می‌دهد.

مؤثرترین گزینه درمانی برای سندرم همپوشانی استفاده از دستگاه CPAP است که رایج‌ترین شکل تهویه غیرتهاجمی است. این باعث کاهش مقاومت در راه‌های هوایی فوقانی می‌شود و جریان هوا در ریه‌ها را بهبود می‌بخشد.

فرد بیمار همچنین می‌تواند در فعالیت بدنی منظم و توانبخشی ریوی برای کمک به مدیریت علائم شرکت کند.

منبع

https://www.medicalnewstoday.com/articles/copd-and-sleep-apnea