زمانی که به خواب و سلامت فکر می‌کنیم، معمولاً روی مسئله کمیت خواب و اینکه آیا تعداد ساعات خواب توصیه‌شده را دریافت می‌کنیم، تمرکز می‌کنیم. درحالی‌که زمان کل خواب بدون شک مهم است، تداوم خواب یا توانایی جلوگیری از خواب منقطع نیز حیاتی است.
بیشتر مردم می‌دانند که خوابیدن و بیدار شدن پیدرپی، احساس طراوت نمی‌کند. مطالعات تحقیقاتی ارتباط بین کیفیت خواب و تداوم خواب را نشان داده‌اند. خواب منقطع یا تکه‌تکه می‌تواند منجر به بی‌خوابی، محرومیت از خواب، خواب‌آلودگی در طول روز و پیامدهای بالقوه متعدد دیگر خواب ناکافی شود.
دانستن بیشتر در مورد علائم، علل و پیامدهای اختلال خواب می‌تواند به شما کمک کند تا از وضعیت خود مطلع شوید و بهترین درمان‌ها یا اقدامات پیشگیرانه را برای به حداقل رساندن اختلالات خواب خود بیابید.
برای بسیاری از افراد، علامت اصلی خواب منقطع به‌راحتی قابل مشاهده است: بیدار شدن از خواب یک یا چند بار در طول شب (یا در طول روز برای افرادی که در نوبت شب کار می‌کنند).
زمان و طول این اپیزودهای بیداری می‌تواند متفاوت باشد. یک فرد ممکن است تعداد اندک یا چندین دوره‌ی قطع و وصل در خواب داشته باشد که ممکن است برای چند دقیقه یا برای مدت طولانی قبل از بازگشت دوباره به خواب طول بکشد. فرد ممکن است خواب بی‌قرار، پریدن از خواب و غلتیدن را تجربه کند یا فقط حالتی نیمه‌خواب احساس کند بدون اینکه به حالت استراحت عمیق‌تر برود.
| با ماهیت خواب آشنایی بیشتری پیدا کنیم. |
بااین‌حال، همه موارد خواب منقطع به‌راحتی برای فرد خواب‌دیده آشکار نیست. برخی افراد بدون اینکه متوجه شوند در طول شب بیدار شدن یا برانگیختگی بسیار مختصر و جزئی را تجربه می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، افراد مبتلا به آپنه (وقفه تنفسی) انسدادی خواب (OSA) دچار وقفه‌های مکرر در تنفس می‌شوند که باعث برانگیختگی کوتاه‌مدت از خواب می‌شود. این برانگیختگی‌های تنفسی به‌اندازه‌ای کوتاه هستند که افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب معمولاً نمی‌دانند که چنین مشکلی دارند.
با شرایطی مانند آپنه انسدادی خواب یا موقعیت‌های دیگر که در آن تکه‌تکه شدن خواب به‌صورت مکرر رخ می‌دهد اما فرد متوجه آن نمی‌شود، خواب‌آلودگی بیش‌ازحد و خستگی در طول روز احتمالاً یکی از علائم کلیدی خواب منقطع است.
| چرا خسته از خواب بیدار می‌شویم؟ |
پیامدهای خواب منقطع می‌تواند نه‌تنها بر کیفیت خواب بلکه بر جنبه‌های متعدد سلامتی فرد نیز تأثیرگذار باشد. افرادی که خوابشان منقطع است معمولاً خواب کافی ندارند. تحقیقات نشان داده است که بین تداوم خواب و کل زمان خواب همبستگی قوی وجود دارد، که نشان می‌دهد افرادی که خواب آشفته دارند در معرض خطر بیشتری برای نخوابیدن به اندازه‌ی کافی هستند. جای تعجب نیست که مشکلات مربوط به تداوم خواب شکایت مکرر در بین افراد مبتلا به بی‌خوابی است. خواب ناکافی می‌تواند باعث خواب‌آلودگی در طول روز شود که عملکرد مدرسه یا کار را کاهش می‌دهد و خطر تصادف در هنگام رانندگی یا کار با ماشین‌آلات را افزایش می‌دهد.
حتی زمانی که مقدار خواب را کاهش نمی‌دهد، شواهد زیادی برای مضرات خواب منقطع وجود دارد. در طول خواب سالم، فرد یک سری پیوسته از مراحل خواب را به صورت چند چرخه پیدرپی را تجربه می‌کند. وقفه‌ها و بیداری‌های مکرر می‌تواند این فرآیند را مختل کند و باعث اثرات مخرب گسترده‌ای بر عملکرد مغز، سلامت جسمی و عاطفی فرد داشته باشد.
در مطالعات متعددی تداوم خواب را برای تفکر، حافظه و تصمیم‌گیری مهم تشخیص داده شده است. درحالی‌که مکانیسم‌های دقیق نقش خواب در سلامت مغز به‌طور کامل شناخته نشده است، تحقیقات به خواب بدون وقفه به‌عنوان تقویت حافظه اشاره می‌کند.
اختلالات خواب همچنین با بیماری‌های عصبی ازجمله اختلالات شناختی مرتبط با سن، زوال عقل و بیماری پارکینسون مرتبط است. خواب منقطع به‌عنوان یکی از علائم اولیه این بیماری‌ها در نظر گرفته می‌شود، اما تحقیقات نشان می‌دهد که ممکن است یک عامل کمک‌کننده در توسعه و/یا پیشرفت این بیماری‌ها باشد.
علاوه بر این، بیداری‌های مکرر در طول خواب با اختلالات خلقی مانند افسردگی مرتبط است. یک مطالعه ارتباط قوی‌تری بین خواب منقطع و کاهش خلق‌وخوی مثبت در مقایسه با کاهش کل ساعات خواب مداوم نشان داد. علاوه بر این، ترکیب تداوم این مشکلات همزمان با تداوم خواب منقطع می‌تواند در طول زمان بر روی هم انباشته شود.
اختلال خواب می‌تواند اثرات مضری بر سلامت جسمانی نیز داشته باشد. مشخص شده است که افراد سالم تنها پس از دو شب خواب پراکنده، حساسیت بیشتری به درد دارند. ناتوانی طولانی‌مدت در ادامه هر مرحله خواب همراه با فعال شدن چندین سیستم بدن در طول بیداری‌های مکرر با نرخ بالاتر بیماری‌های قلبی عروقی، افزایش وزن و مشکلات متابولیک ازجمله دیابت نوع 2 مرتبط است. خواب آشفته ممکن است با خطر ابتلا به سرطان نیز مرتبط باشد، اگرچه تحقیقات بیشتری برای درک بهتر پیچیدگی رابطه بین خواب و سرطان ضروری است.
همه این اثرات بالقوه وقفه در خواب بر روی مغز و بدن نشان می‌دهد که خواب سالم به معنای چیزی فراتر از ساعت خواب کافی است. همچنین مستلزم اجتناب از اختلالاتی است که جلوی تداوم خواب را می‌گیرد.
طیف وسیعی از علل بالقوه برای قطع خواب وجود دارد و عوامل متعددی ممکن است به صورت خاص در وضعیت هر فرد دخیل باشند. تکه‌تکه شدن خواب اغلب برای افراد مسن یک مشکل است زیرا آن‌ها تغییر طبیعی در الگوهای خواب خود را تجربه می‌کنند که درنتیجه زمان کمتری برای خواب عمیق دارند. بازمان بیشتر در مراحل خواب سبک، آن‌ها راحت‌تر از خواب بیدار می‌شوند که منجر به موارد بیشتری از اختلالات و بیداری‌های ناخواسته می‌شود.
اختلالات خواب مانند سندرم پای بی‌قرار (RLS) که معمولاً باعث ایجاد احساس قوی درحرکت دادن پا‌ها می‌شود، خواب را مختل می‌کند. برخی شرایط پزشکی دیگر، ازجمله درد، تکرر ادرار در شب، مشکلات قلبی عروقی، و همچنین مشکلات هورمونی، ریوی و عصبی ممکن است تداوم خواب را تهدید کند. برخی داروهای تجویزی نیز می‌توانند با خواب تداخل داشته باشند.
استرس ناشی از زندگی شخصی یا شغلی یک فرد ممکن است باعث اختلال در خواب شود و اضطراب، ازجمله نگرانی یا نشخوار فکری در مورد مشکلات، ممکن است دوباره به خواب رفتن بعد از بیدار شدن را دشوارتر کند. ممکن است لازم باشد تا والدین دارای نوزادان یا کودکان خردسال می‌توانند چندین بار در طول شب‌بیدار شوند و مراقبان عزیزان بیمار یا معلول ممکن است با چالش‌های مشابهی روبرو شوند.
نوزادان می‌توانند باعث تکه‌تکه شدن مکرر خواب والدین شوند
تغییرات در میزان قرار گرفتن در معرض نور روز فرد می‌تواند ریتم شبانه‌روزی او را کاهش دهد و خواب مداوم را سخت کند. این اغلب در افرادی رخ می‌دهد که بعد از سفرهای بین‌قاره‌ای دچار جت لگ می‌شوند یا در نوبت شب‌کار می‌کنند و باید سعی کنند در طول روز بخوابند.
انتخاب سبک زندگی همچنین می‌تواند خطر قطع خواب را افزایش دهد. برنامه خواب پراکنده، مصرف بیش‌ازحد الکل یا کافئین و استفاده از وسایل الکترونیکی مانند تلفن همراه در رختخواب می‌تواند الگوهای خواب فرد را مختل کند. نور زیاد در اتاق‌خواب یا سروصدای زیاد، ازجمله خروپف همسر یا دندان‌قروچه، ممکن است خواب را مختل کند.
اگر خواب شما منقطع است و برای مدت طولانی ادامه پیدا کرده است، مداوم است یا در حال بدتر شدن است، باید با پزشک خود صحبت کنید. همچنین در صورت داشتن هر یک از مشکلات زیر باید با پزشک خود مشورت کنید:
ممکن است استفاده از یک دفترچه یادداشت وضعیت خواب برای پیگیری علائم خود ازجمله اینکه چند وقت یک‌بار دچار اختلال در خواب می‌شوید و تعداد دفعات خواب‌آلودگی بیش‌ازحد در طول روز مفید باشد.
درحالی‌که همه دلایل قطع شدن خواب تحت کنترل شما نیستند، اقدامات مشخصی وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از قطع شدن خواب قبل از وقوع آن یا رفع آن درصورتی‌که قبلاً وجود داشته است، انجام دهید.
بهبود بهداشت خواب
بهداشت خواب یک اصطلاح کلی است که برای توصیف عادات و روال‌های مربوط به خواب همراه با محیط خواب استفاده می‌شود. بهداشت خوب خواب موانعی را که برای به خواب رفتن و در خواب ماندن وجود دارد از بین می‌برد و استراحت شبانه را بدون حواس‌پرتی و مزاحمت آسان‌تر می‌کند.
عادات و روال
یکی از عناصر اصلی بهداشت خواب این است که اطمینان حاصل کنید که عادات روزانه مانع خواب مداوم شما نباشد. نمونه‌هایی از نکات خواب سالم برای بهبود عادات شما عبارت‌اند از:
محیط خواب
برای تسهیل تداوم خواب، تا جایی که می‌توانید منابع احتمالی اختلالات خواب را از اتاق‌خواب خود حذف کنید:
اگر خواب شما به دلیل اختلالات خواب یا مشکلات سلامتی مختل شده باشد، کار درمان را باید به طور جد پیگیری نمایید. به‌عنوان‌مثال، درمان آپنه انسدادی خواب می‌تواند به‌طور چشمگیری پراکندگی خواب را در افراد مبتلا به آن کاهش دهد و در برخی از موارد کار با مشاور روان‌درمانی می‌تواند خواب افراد مبتلا به اختلالات سلامت روان مانند افسردگی و اضطراب را بهبود بخشد.
https://www.eurekaselect.com/137369/article
