مقاومت به درمان ضدمیکروبی زمانی اتفاق می‌افتد که میکروب‌هایی مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها توانایی شکست دادن داروهای طراحی شده برای کشتن آنها را پیدا کنند. یعنی میکروب‌ها از بین نمی‌روند و به رشد خود ادامه می‌دهند. درمان عفونت‌های مقاوم می‌تواند دشوار و گاهی غیرممکن باشد.
مقاومت به درمان ضدمیکروبی یک تهدید اضطراری بهداشت عمومی جهانی است که باعث مرگ حداقل 1.27 میلیون نفر در سراسر جهان شده و با مرگ نزدیک به 5 میلیون نفر در سال 2019 مرتبط بوده است.
مقاومت به درمان ضدمیکروبی این پتانسیل را دارد که بر افراد در هر مرحله از زندگی و همچنین واحدهای مراقبت‌های بهداشتی، دامپزشکی و کشاورزی تأثیر بگذارد. این امر آن را به یکی از فوری‌ترین مشکلات بهداشت عمومی در جهان تبدیل کرده است.
لازم نیست باکتری‌ها و قارچ‌ها در برابر هر آنتی‌بیوتیک یا ضدقارچی مقاوم باشند تا خطرناک تلقی شوند. مقاومت حتی به یک آنتی‌بیوتیک می‌تواند به معنای مشکلات جدی باشد. مثلا:
اگر آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدقارچ‌ها کارایی خود را از دست بدهند، توانایی درمان عفونت‌ها و کنترل این تهدیدات بهداشت عمومی را از دست می‌دهیم.
هرگونه استفاده از آنتی‌بیوتیک می‌تواند منجر به مقاومت آنتی‌بیوتیکی شود. آنتی‌بیوتیک‌ها میکروب‌هایی مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها را از بین می‌برند، اما بازماندگان آنها مقاوم باقی می‌مانند. صفات مقاومتی را می‌توان نسل به نسل به ارث برد. آنها همچنین می‌توانند مستقیماً از طریق عناصر ژنتیکی متحرک از میکروبی به میکروب دیگر منتقل شوند.
مقاومت به درمان ضدمیکروبی چگونه اتفاق می‌افتد؟
مقاومت به درمان ضدمیکروبی زمانی اتفاق می‌افتد که میکروب‌هایی مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها توانایی شکست دادن داروهای طراحی شده برای کشتن آنها را پیدا کنند. درمان عفونت‌های مقاوم می‌تواند دشوار و گاهی غیرممکن باشد. مقاومت به درمان ضدمیکروبی یک فرآیند طبیعی است. با این حال، افزایش مقاومت به درمان ضدمیکروبی توسط ترکیبی از میکروب‌های در معرض آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدقارچ‌ها و انتشار آن میکروب‌ها و مکانیسم‌های مقاومت در آنها ایجاد می‌شود.
مقاومت به درمان ضدمیکروبی به این معنی نیست که بدن ما در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها یا ضدقارچ‌ها مقاوم است. این بدان معناست که باکتری‌ها یا قارچ‌های ایجادکننده عفونت به درمان آنتی‌بیوتیکی یا ضدقارچی مقاوم هستند.
عفونت پای ورزشکار - که به آن کچلی پا نیز می‌گویند - یک عفونت قارچی مسری است که پوست پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد
آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدقارچ‌ها جان انسان‌ها را نجات می‌دهند، اما استفاده از آنها می‌تواند به رشد میکروب‌های مقاوم کمک کند. مقاومت ضدمیکروبی زمانی تسریع می‌شود که وجود آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدقارچ‌ها به باکتری‌ها و قارچ‌ها فشار وارد کند تا خود را سازگار کنند.
آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدقارچ‌ها برخی از میکروب‌های ایجادکننده عفونت را از بین می‌برند، اما میکروب‌های مفیدی را که از بدن ما در برابر عفونت محافظت می‌کنند را نیز از بین می‌برند. میکروب‌های مقاوم به داروهای ضدمیکروبی زنده می‌مانند و تکثیر می‌شوند. این میکروب‌های زنده مانده دارای ویژگی‌های مقاومتی در DNA خود هستند که می‌توانند به میکروب‌های دیگر نیز سرایت کنند.
برای زنده ماندن، میکروب‌ها می‌توانند استراتژی‌های دفاعی در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدقارچ‌ها به نام مکانیسم‌های مقاومت ایجاد کنند. DNA چگونگی ساخت پروتئین‌های خاصی که مکانیسم‌های مقاومت میکروب را ایجاد می‌کنند تعیین می‌کند. باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌توانند ژن‌های بسیاری از انواع مقاوم را حمل کنند.
زمانی که میکروب‌هایی که درمان آنها سخت است، ترکیب مناسبی از مکانیسم‌های مقاومت را داشته باشند، می‌تواند همه آنتی‌بیوتیک‌ها یا ضدقارچ‌ها را بی‌اثر کنند و در نتیجه عفونت‌های غیرقابل درمان ایجاد می‌شود. میکروب‌های مقاوم به ضدمیکروبی به طور نگران‌کننده‌ای می‌توانند مکانیسم‌های مقاومت خود را با سایر میکروب‌هایی که در معرض آنتی‌بیوتیک‌ها یا ضدقارچ‌ها قرار نگرفته‌اند به اشتراک بگذارند.
میکروب‌های مقاوم می‌توانند بین افراد، حیوانات و محیط پخش شوند و باعث عفونت‌های کشنده شوند. توقف انتشار یک اقدام کلیدی برای محافظت از افراد و کاهش رشد مقاومت به درمان ضدمیکروبی همراه با پیشگیری از عفونت در مرحله اول و بهبود مصرف آنتی‌بیوتیک و ضدقارچ در مرحله بعد است.
جایی که مقاومت گسترش می‌یابد: واحدهای بهداشتی و درمانی
افرادی که مراقبت‌های پزشکی در مراکز مراقبت‌های بهداشتی مانند بیمارستان‌ها یا خانه‌های سالمندان دریافت می‌کنند، می‌توانند به عفونت‌های جدی به نام عفونت‌های مرتبط با مراقبت‌های بهداشتی (Healthcare-Associated Infections (HAIs)) مبتلا شوند. افراد می‌توانند در حین یا بعد از عمل‌هایی مانند جراحی، یا استفاده از دستگاه‌هایی مانند کاتتر یا ونتیلاتور، دچار این نوع عفونت‌ها شوند. گاهی اوقات این عفونت‌ها می‌توانند توسط میکروب‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک ایجاد شوند. همچنین ممکن است افراد هنگام انتقال به مراکز بهداشتی به عفونت‌های جامعه یا مراکز بهداشتی دیگر در معرض این میکروب‌ها قرار گیرند و این میکروب‌ها بدون اقدامات کنترلی مناسب پخش شوند.
جایی که مقاومت گسترش می‌یابد: جامعه شما
میکروب‌ها بخشی از زندگی روزمره هستند. بسیاری از میکروب‌ها آسیبی نمی‌رسانند و برخی حتی به ما کمک می‌کنند تا سالم بمانیم. تنها بخش کوچکی از میکروب‌ها به عنوان عامل عفونت شناخته شده‌اند. متأسفانه، در بسیاری از جوامع عفونت‌های مقاوم به درمان‌های ضدمیکروبی افزایش یافته است.
نظام بهداشت و درمان در دنیا به دلایل مختلفی در مورد میکروب‌های مقاوم به درمان‌های ضدمیکروبی در جامعه نگران است.
ما می‌توانیم با استفاده از مداخلات ساده، مانند بهداشت خوب، واکسیناسیون معمول، اقدامات جنسی ایمن‌تر و تهیه غذای سالم، گسترش تهدیدات مقاوم در جامعه را کاهش دهیم. بسیاری از این مداخلات قبلاً موفقیت‌آمیز بوده‌اند.
جایی که مقاومت گسترش می‌یابد: آب، خاک و محیط زیست
فعالیت انسان می‌تواند محیط (آب، خاک) را با آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدقارچ‌ها آلوده کند که می‌تواند توسعه و گسترش مقاومت را تسریع کند. آلودگی می‌تواند ناشی از:
شواهد علمی آثاری از آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدقارچ‌ها، میکروب‌های مقاوم به آنها و ژن‌هایی که باعث ایجاد صفات مقاومتی می‌شوند و می‌توانند در آبراه‌ها و خاک پخش شوند را نشان می‌دهد. با این حال، دانشمندان تا کنون به طور کامل خطر مقاومت در محیط زیست بر سلامت انسان را ارزیابی نکرده‌اند.
ارزیابی رابطه بین میکروب‌ها و ژن‌های مقاوم، بقایای دارو (مقادیر کمی از داروها یا قطعات دارویی که به طور کامل جذب بدن نمی‌شوند)، محیط زیست و سلامت انسان، پیچیده و ناقص است. تحقیقات در این زمینه در بسیاری از مراکز پژوهشی معتبر در حال انجام است.
جایی که مقاومت گسترش می‌یابد: تأمین غذا
عفونت‌های ناشی از غذا یا تماس با حیوانات و محیط آنها می‌توانند توسط باکتری‌های مقاوم به درمان‌های ضدمیکروبی ایجاد شوند. فقط در آمریکا میکروب‌هایی مانند کمپیلوباکتر (Campylobacter)، سالمونلا (Salmonella) و شیگلا (Shigella) هر ساله حدود 742000 عفونت مقاوم در برابر درمان‌های ضدمیکروبی ایجاد می‌کنند. به نظر می‌رسد تعداد داروهایی که این میکروب‌ها به آنها مقاوم هستند در حال افزایش است.
جایی که مقاومت گسترش می‌یابد: در سراسر جهان
مقاومت به درمان ضدمیکروبی در تمام مناطق جهان شناسایی شده است و می‌تواند به سرعت گسترش یابد. میزان مقاومت و تعداد عفونت‌ها در سراسر جهان متفاوت است، این تفاوت در استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدقارچ‌ها، دسترسی به آب تمیز و بهداشت کافی، پوشش واکسیناسیون و دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی با کیفیت نیز مشاهده می‌شود.
در مورد میزان مقاومت به درمان ضدمیکروبی در سطح جهانی، شکاف‌های دانش قابل توجهی وجود دارد. این امر به ویژه در کشورهای با درآمد کم و متوسط که فاقد آزمایشگاه برای آزمایش مقاومت و سیستم‌های جمع‌آوری داده‌های بیماری‌های عفونی هستند دیده می‌شود.
مقاومت به درمان ضدمیکروبی زمانی اتفاق می‌افتد که میکروب‌هایی مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها توانایی شکست دادن داروهای طراحی شده برای کشتن آنها را پیدا کنند. یعنی میکروب‌ها با درمان‌های قبلی از بین نمی‌روند و به رشد خود ادامه می‌دهند. پرداختن به این تهدید مستلزم ادامه اقدامات تهاجمی است تا:
همه ما باید نقش خود را ایفا کنیم، از مسافران و صاحبان حیوانات گرفته تا بیماران و کادر بهداشت و درمان.
1- مقاومت به درمان ضدمیکروبی زمانی اتفاق می‌افتد که میکروب‌ها بر داروهایی که برای از بین بردن آنها طراحی شده‌اند، به نام آنتی‌بیوتیک‌ها یا ضدقارچ‌ها، شکست می‌دهند. این بدان معنا نیست که بدن شما در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها یا ضدقارچ‌ها مقاوم است.
2- مقاومت ضدمیکروبی می‌تواند افراد را در هر مرحله از زندگی تحت تاثیر قرار دهد. درمان عفونت‌های ناشی از میکروب‌های مقاوم دشوار و گاهی غیرممکن است. در بسیاری از موارد، این عفونت‌ها نیاز به بستری طولانی‌مدت در بیمارستان، مراجعات بعدی به پزشک و استفاده از درمان‌هایی دارند که ممکن است پرهزینه و بالقوه سمی باشند.
3- همه می‌توانید اقداماتی را برای کاهش خطر ابتلا به عفونت انجام دهند. به عنوان مثال، عادات سالم می‌تواند از ما در برابر عفونت‌ها محافظت و به جلوگیری از گسترش میکروب‌ها کمک کند. دریافت واکسن‌های توصیه‌شده، تمیز نگهداشتن دست‌ها و زخم‌ها و مراقبت مناسب از بیماری‌های مزمن مانند دیابت بر کاهش این خطر نقش مؤثری دارد.
4- با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی یا دامپزشک در مورد نیاز به آنتی‌بیوتیک یا ضدقارچ صحبت کنید. آنتی‌بیوتیک‌ها و ضدقارچ‌ها روی ویروس‌ها مانند سرماخوردگی و آنفولانزا اثری ندارند. این داروها جان انسان‌ها را نجات می‌دهند. اما، هر زمان که از آنها استفاده شود، می‌تواند به عوارض جانبی و مقاومت به مقاومت ضدمیکروبی منجر شود.
5- مقاومت به درمان ضدمیکروبی در تمام مناطق جهان یافت شده است. تجارت و سفر مدرن به این معنی است که میکروب‌های مقاوم می‌توانند به راحتی از مرزها عبور کند و در مکان‌هایی مانند بیمارستان‌ها، مزارع، جامعه و محیط گسترش یابند.
منبع
