برخی از افراد ممکن است متوجه شده باشند که در زمان‌های مختلف بیشتر از طریق یک سوراخ بینی تنفس می‌کنند و نه به طور مساوی از طریق هر دو. این حالت ممکن است به دلیل چرخه بینی باشد. با این حال، برخی شرایط نیز ممکن است باعث شود که فرد فقط از طریق یک سوراخ بینی نفس بکشد.
بینی و حفره بینی عملکردهای مختلفی دارند، از جمله به افراد اجازه تنفس می‌دهند. این یک فرآیند طبیعی است که بسیاری از افراد ناخودآگاه آن را انجام می‌دهند. افراد ممکن است به دلیل مشکلات بینی، مانند گرفتگی بینی، متوجه تغییراتی در تنفس خود شوند. با این حال، تنفس بیشتر از طریق یک سوراخ بینی غیرمعمول نیست.
یک الگوی قابل پیش‌بینی از گرفتن و باز شدن سوراخ‌های بینی وجود دارد که برای اولین بار توسط پزشک آلمانی ریچارد کایسر در سال 1895 (به صورت علمی) توصیف شد. او چرخه‌های دوره‌ای گرفتگی و باز شدن را مشاهده کرده بود که به طور متناوب بین سوراخ سمت راست و چپ بینی تغییر می‌کرد که به «چرخه بینی» معروف شد. این پدیده به طور گسترده در جامعه علمی شناخته شده و در معرض مطالعات متعدد قرار گرفته است. نکته جالب این است که یوگی‌ها صدها سال قبل در مورد آن می‌دانستند و به طور مؤثر از آن برای تعلیمات خود استفاده می‌کردند.
تیغه بینی بافتی است که حفره بینی را به دو سوراخ بینی جدا می‌کند. تیغه بینی از چارچوبی از استخوان و غضروف تشکیل شده است که به حفظ شکل آن کمک می‌کند. مجرای بینی همچنین حاوی سلول‌ها و بافت‌های دیگری است که به آن کمک می‌کند تا عملکردهای دیگر خود مانند گرم کردن و فیلتر کردن هوا را انجام دهد.
این مطلب به بررسی این موضوع می‌پردازد که چه چیزی ممکن است باعث شود فرد از طریق یک سوراخ بینی نفس بکشد، چه علائم دیگری ممکن است داشته باشد و چه زمانی فرد باید با پزشک تماس بگیرد.
جریان هوا بین هر دو سوراخ بینی همیشه یکسان نیست. جریان هوا در یک سوراخ بینی به دلیل فرآیندی به نام چرخه بینی اغلب بیشتر از دیگری است. بنابراین، فرد ممکن است احساس کند بیشتر از یک سوراخ بینی نفس می‌کشد تا دیگری.
بخش سیستم عصبی خودکار (Autonomic Nervous System (ANS)) مغز مسئول چرخه بینی است. ANS به مجموعه‌ای از نورون‌ها اطلاق می‌شود که بر فعالیت بسیاری از اندام‌های مختلف از جمله ریه‌ها تأثیر می‌گذارد. در بسیاری از افراد، ANS به طور خود به خود سوراخ بینی غالب را در طول روز تغییر می‌دهد. با این حال، اگر فردی منحصراً از طریق یک سوراخ بینی خاص تنفس کند، ممکن است یک علت زمینه‌ای وجود داشته باشد.
چرخه بینی (Nasal Cycle) توالی ناخودآگاه احتقان و رفع گرفتگی حفره بینی در طول روز است. این بدان معناست که وقتی احتقان در یک سوراخ بینی رخ می‌دهد، گرفتگی در سوراخ دیگر باز می‌شود. در طول چرخه بینی، جریان خون نابرابر در سوراخ‌های بینی باعث می‌شود که بافت یک سوراخ بینی پر از خون شود و سوراخ بینی مسدود شود، در حالی که سوراخ دیگر باز می‌ماند. محققان بر این باورند که 70 تا 80% بزرگسالان چرخه بینی منظمی دارند.
چهار نوع مختلف چرخه بینی وجود دارد:
چرخه بینی فرد ممکن است به دلیل عوامل مختلفی مانند وضعیت بدن و سن تغییر کند. شرایط مختلف نیز ممکن است بر چرخه بینی فرد تأثیر بگذارد.
یک مطالعه در سال 2021 نشان می‌دهد که احتقان بینی که به دلیل چرخه بینی ایجاد می‌شود ممکن است به عنوان یک مکانیسم دفاعی در برابر ویروس‌های تنفسی به دلیل دمای بالاتر در مجاری بینی عمل کند.
احتقان بینی علامتی است که اغلب به دلیل تورم و التهاب در مخاط بینی رخ می‌دهد. این بافتی است که سوراخ‌های بینی و حفره بینی را می‌پوشاند. احتقان معمولاً به دلیل ورود مایع اضافی به رگ‌های خونی غشای مخاطی رخ می‌دهد که منجر به تورم می‌شود. برخی از علل شایع احتقان بینی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
با این حال، احتقان بینی همیشه پاسخی به یک محرک، پاتوژن یا آلرژن نیست. در برخی موارد، ممکن است به دلیل مسائل ساختاری داخل بینی یا سایر شرایطی که مجرای بینی را برای پاک کردن مخاط دشوار می‌کند، رخ دهد.
انسداد بینی زمانی رخ می‌دهد که سوراخ‌های بینی و مجرای بینی مسدود شود. فردی که انسداد بینی دارد ممکن است با جریان هوای کمتر در سوراخ‌های بینی و احساس "پری" در سوراخ‌های بینی مواجه شود. علل انسداد بینی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
شاخک‌های بینی ساختارهای کوچکی در داخل بینی هستند که هوای عبوری از سوراخ‌های بینی را به داخل ریه‌ها را تمیز و مرطوب و گرم می‌کنند و به ترتیب شاخک‌های فوقانی، میانی و تحتانی نامیده می‌شوند. آنها از یک ساختار استخوانی احاطه شده توسط بافت عروقی و یک نسج نرم و مخاطی در خارج تشکیل می‌شوند و می‌توانند در اثر آلرژی، تحریک یا عفونت متورم و ملتهب شوند و باعث انسداد بینی و تولید مقدار بیش از حد مخاطی شوند که منجر به احتقان می‌شود.
شاخک‌های بینی در هریک از سوراخ‌های بینی باعث می‌شوند تا هوای عبوری از آنها به سمت ریه، تمیز، مرطوب و گرم شود
فرد مبتلا به انسداد یا احتقان بینی ممکن است علائم دیگری را نیز تجربه کند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اگر فردی دچار انسداد یا گرفتگی بینی شد که در زندگی روزمره او اختلال ایجاد می‌کند یا بر تنفس او تأثیر می‌گذارد، باید با پزشک مشورت کند. همچنین اگر فرد علائم دیگری همراه با انسداد یا گرفتگی بیش از 2 هفته طول کشیده است داشته باشد، باید با پزشک مشورت کند.
در بسیاری از موارد، تنفس از یک سوراخ بینی بی‌ضرر است. اغلب به دلیل چرخه بینی رخ می‌دهد. این اصطلاح به گرفتگی و گرفتگی خودبخودی در سوراخ‌های بینی اشاره دارد. از آنجایی که جریان هوا در هر دو سوراخ بینی همیشه برابر نیست، فرد ممکن است احساس کند که از یک سوراخ بینی بیشتر از دیگری تنفس می‌کند.
در موارد دیگر، فرد ممکن است دچار انسداد یا احتقان بینی شود که ممکن است جریان هوا را در یک یا هر دو سوراخ بینی مسدود کند. به این ترتیب، مهم است که افراد از علائم دیگری مانند تغییر در بینایی یا بویایی، خونریزی بینی، ترشحات، سردرد و تب آگاه باشند که ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل اساسی باشد.
اگر فرد متوجه علائم دیگری شد یا تنفس وی دشوار گردید، باید با پزشک خود مشورت کند.
Last medically reviewed on September 14, 2022
https://www.medicalnewstoday.com/articles/why-can-i-only-breathe-through-one-nostril
