آنفولانزای پرندگان که معمولاً به آن «آنفولانزای مرغی» نیز گفته می‌شود، یک عفونت ویروسی است که در پرندگان، گاوها و برخی حیوانات دیگر شیوع پیدا می‌کند. گاهی اوقات این بیماری می‌تواند به انسان نیز منتقل شود.
ممکن است زمانی آنفولانزای پرندگان در میان پرندگان یا حیوانات شیوع گسترده بیابد و خطر انتقال به انسان را افزایش پیدا کند. از طرفی تأثیر آن بر حیوانات وحشی و اهلی می‌تواند تأمین منابع غذایی را با خطر مواجه سازد.
شایع‌ترین عامل بیماری آنفولانزای پرندگان (مرغی) در انسان، زیرگونه‌های H5 از ویروس آنفولانزای نوع A هستند. ویروس آنفولانزای پرندگان انواع مختلفی دارد که بیشتر آنها انسان را آلوده نمی‌کند، اما چهار نوع مختلف از این ویروس‌ها در سال‌های اخیر موجب نگرانی شده‌اند:
اگرچه ویروس‌هایH5N1،H7N9 و H5N6 به راحتی انسان را آلوده نمی‌کنند و معمولاً از انسان به انسان منتقل نمی‌شوند، اما مواردی از ابتلا در سراسر جهان گزارش شده که منجر به چندین مورد مرگ‌ومیر شده است. در فوریه ۲۰۲۱، مشخص شد که ویروس H5N8 برای اولین بار چند نفر را در روسیه آلوده کرده است.
زیرگونه‌های H5 از ویروس آنفولانزای نوع A شایع‌ترین عامل بیماری آنفولانزای پرندگان در انسان هستند.
انسان می‌تواند از طریق لمس کردن پرندگان آلوده تماس با مایعات بدن حیوان آلوده مانند بزاق، شیر، قطرات تنفسی یا مدفوع پرندگان آلوده (زنده یا مرده)، ذبح یا آماده‌سازی پرندگان آلوده برای پخت‌وپز، به آنفولانزای پرندگان مبتلا شود. ممکن است ویروس از طریق ذرات گرد و غبار آلوده استنشاق شود یا از راه چشم، بینی یا دهان وارد بدن گردد.
بازارهایی که در آنها پرندگان زنده فروخته می‌شوند نیز می‌توانند منبع انتقال بیماری باشند. اگر به کشوری سفر می‌کنید که در آن شیوع آنفولانزای پرندگان گزارش شده، از رفتن به این بازارها خودداری کنید.
نکته مهم: آنفولانزای پرندگان از طریق مصرف مرغ یا تخم‌مرغ کاملاً پخته یا شیر پاستوریزه منتقل نمی‌شود. گله‌هایی که به ویروس آلوده هستند باید از چرخه مصرف انسانی حذف می‌شوند.
انواع ویروس آنفولانزای پرندگان (مانند H5N1 H7N9، H5N6) از راه‌های مختلفی بین حیوانات و از حیوانات به انسان پخش می‌شوند.
برای کاهش خطر ابتلا:
اگر به کشوری سفر می‌کنید که در آن شیوع آنفولانزای پرندگان گزارش شده است، باید:
کارهایی که نباید انجام دهید:
علائم اصلی بیماری می‌توانند به‌سرعت ظاهر شوند و شامل موارد زیر هستند:
علائم اولیه دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشند:
علائم معمولاً ۳ تا ۵ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند و می‌توانند خفیف یا شدید باشند. ممکن است در عرض چند روز از بروز علائم عوارض شدیدی مانند ذات‌الریه (پنومونی) و نارسایی حاد تنفسی ایجاد شود.
علائم آنفولانزای پرندگان گاهی خفیف هستند، اما در برخی از افراد عوارض شدید تنفسی مشاهده می‌شود.
این ویروس می‌تواند دستگاه تنفسی فوقانی و ریه‌ها را آلوده کند و گاهی به سایر نقاط بدن مانند مغز نیز گسترش یابد. عوارض مشاهده شده در این بیماری عبارتند از:
تشخیص با استفاده از نمونه‌گیری از مایعات گلو، بینی یا چشم (برای تشخیص التهاب چشم) بیمار انجام می‌شود. آزمایش اولیه تنها وجود آنفولانزای نوع A را نشان می‌دهد، و برای تشخیص دقیق‌تر باید نمونه به آزمایشگاه تخصصی ارسال شود.
اگر احتمال داده شود که علائم آنفولانزای پرندگان را دارید، ممکن است توصیه شود در خانه بمانید یا در بیمارستان بستری و به‌صورت ایزوله (جدا از دیگر بیماران) تحت مراقبت قرار بگیرید.
داروهای ضدویروسی
اگر بیماری زود تشخیص داده شود، می‌توان با داروهای ضدویروس آن را درمان کرد، از جمله:
نقش داروهای ضدویروسی
داروهای ضدویروسی می‌توانند:
همچنین گاهی این داروها به افرادی داده می‌شود که:
این اقدامات با هدف پیشگیری از ابتلا در افرادی انجام می‌شود که در معرض خطر هستند.
آیا آنفولانزای پرندگان مسری است؟
این بیماری بسیار به ندرت از انسان به انسان منتقل می‌شود. با این حال، موارد محدودی از انتقال بین انسان‌ها گزارش شده‌اند (خارج از ایالات متحده). در اکثر موارد، آلودگی انسان از طریق تماس مستقیم با حیوانات آلوده رخ داده است.
آیا واکسنی برای آنفولانزای پرندگان وجود دارد؟
واکسنی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد و واکسن آنفولانزای فصلی نیز در برابر آنفولانزای پرندگان مؤثر نیست.
اگر آنفولانزای پرندگان بگیرم، چه چیزی در انتظارم خواهد بود؟
برخی افراد مبتلا به آنفولانزای پرندگان فقط علائم خفیف دارند یا حتی ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. اما اگر بیماری شما شدید باشد، لازم است در بیمارستان بستری شوید تا تیم پزشکی بتواند علائم شما را تحت نظر بگیرد و عوارض احتمالی را به‌موقع درمان کند.
نرخ مرگ‌ومیر آنفولانزای پرندگان چقدر است؟
به‌طور کلی، نرخ مرگ‌ومیر آنفولانزای پرندگان در انسان بالاست — به‌صورت تاریخی، تقریباً نیمی از افرادی که به‌طور قطعی به این بیماری مبتلا شده‌اند، جان خود را از دست داده‌اند. البته بیشتر موارد اخیر در ایالات متحده خفیف بوده‌اند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر در گروه پرخطر ابتلا به آنفولانزای پرندگان هستید و در صورتی که فکر می‌کنید در معرض ویروس قرار گرفته‌اید، حتماً با یک پزشک مشورت نمایید.
چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کنم؟
اگر علائم بیماری شدید دارید، فوراً به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید. این علائم شامل موارد زیر است:
آیا در حال حاضر آنفولانزای پرندگان یک مشکل محسوب می‌شود؟
بله. آنفولانزای پرندگان در پرندگان، گاوها و پستانداران دیگر شیوع دارد و گاهی از حیوانات به انسان منتقل می‌شود. این موضوع سلامت حیات وحش، امنیت غذایی و سلامت انسان‌ها را تهدید می‌کند.
آیا آنفولانزای پرندگان می‌تواند منجر به یک پاندمی (همه‌گیری جهانی) شود؟
بله، این امکان وجود دارد. اگر نوعی از ویروس جهش ژنتیکی پیدا کند و این جهش توانایی انتقال بین انسان‌ها را افزایش دهد، می‌تواند تهدیدی برای ایجاد یک پاندمی باشد.
گاوها چطور به آنفولانزای پرندگان مبتلا می‌شوند؟
گاوها و سایر حیوانات نیز مانند انسان‌ها از طریق تنفس هوای آلوده به ذرات ویروسی (مثلاً گرد و غبار آلوده در محل نگهداری حیوانات) یا تماس مستقیم با مایعات بدن حیوانات آلوده به این ویروس مبتلا می‌شوند.
کارفرمایان باید اقداماتی را برای کاهش تماس کارگران با ویروس‌های جدید آنفولانزای A، مانند ویروس H5N1، از طریق حیوانات بیمار یا محیط‌های آلوده انجام دهند.
کارگران ممکن است در شرایطی مانند کار با حیوانات بیمار یا مشکوک به آلودگی با این ویروس‌ها، یا کار با موادی مانند شیر خام که ممکن است آلوده باشند، در معرض خطر قرار گیرند.
نمونه‌هایی از افرادی که ممکن است در معرض خطر باشند:
برای محافظت از کارگرانی که ممکن است در معرض خطر قرار گیرند، کارفرمایان باید موارد زیر را انجام دهند:
https://www.cdc.gov/bird-flu/prevention/hpai-interim
https://www.nhs.uk/conditions/bird-flu
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22401-bird-flu
