آخرین بازنگری در تاریخ 1401/8/23
آلرژی یا حساسیت یکی از بیماری‌های شایع در دنیای مدرن است و بیش از ۲۵٪ از مردم کشورهای صنعتی درگیر آن هستند. سیستم ایمنی بدن هرکسی ویژگی‌های خاص خودش را دارد و هر چه این سیستم قوی‌تر باشد فرد سالم‌تر است. آلرژی‌ها که به نوعی واکنش‌های خیلی حساس بدن شناخته می‌شوند وقتی اتفاق می‌افتند که سیستم ایمنی به موادی که سایرین به آن واکنش شدید نشان نمی‌دهند واکنش شدید نشان می‌دهد. این مواد که آلرژن یا حساسیتزا نامیده می‌شوند می‌توانند گرده گیاهان، بافت مرده پوست (شوره) حیوانات، مواد شیمیایی، قارچ‌ها، مایت‌ها (موجودات ذره‌بینی که مانند غبار در میان قالی و کفپوش‌ها، بالش، رختخواب، پتو و ملافه زندگی میکنند)، برخی مواد غذایی مثل مغزجات، تخم مرغ، صدف، ماهی و شیر باشد.
| درباره‌ی رینیت آلرژیک چه می‌دانید؟ |
حساسیت یا آلرژی از اختلالات دستگاه ایمنی بدن است که ناشی از عدم تحمل دستگاه ایمنی در برابر عوامل خارجی بعضاً مضر است. در این حالت، بدن در برابر آنتی‌ژن (پادگن) بیش از حد واکنش می‌دهد. به آنتی‌ژنی که موجب پاسخی به این شدت از طرف دستگاه ایمنی شود، ماده حساسیت زا یا آلرژن گفته می‌شود. دانه‌های گردهٔ برخی گیاهان، گرد و خاک و برخی مواد شیمیایی می‌توانند ماده حساسیتزا باشند.
هنگامی که فرد برای نخستین بار در معرض یک ماده حساسیتزا قرار می‌گیرد، لنفوسیت‌های B او فعال شده و آنتی‌بادی (پادتنی) را ترشح میکنند. این آنتی‌بادی، پس از ترشح، بر سطح ماستوسیت‌ها (دسته‌ای از بیگانه‌خوارها) قرار می‌گیرند. در صورتی که فرد بار دیگر در معرض همان آلرژن قرار گیرد، آنتی‌ژن‌های آن به آنتی‌بادی‌های موجود بر سطح ماستوسیت‌ها می‌چسبند. این امر موجب می‌شود تا سلول ماستوسیت ریزدانه‌های حاوی میانجی‌های التهابی به خصوص هیستامین را آزاد کند، آزاد شدن این میانجی‌ها (Mediators) علایم حساسیت را به دنبال دارد: تورم، خارش، آبریزش بینی و چشم، قرمزی، تنگی نفس، و...
افراد مختلف نشانه‌های مختلفی از آلرژی از خود نشان می‌دهند که می‌تواند ملایم (مثل آبریزش بینی) تا شدید (شوک آنافیلاکتیکی) باشد. معمولاً نشانهها بستگی به جایی از بدن که در معرض عوامل حساسیتزا (آلرژن) قرار می‌گیرند دارند. برای مثال، گرده‌های گیاهان از هوا و از طریق بینی وارد مسیر تنفس شده و علائم تنفسی مثل سرفه، خارش، گرفتگی و آبریزش بینی، عطسه و خس خس، خارش و آبریزش از چشم می‌نماید.
نشانه‌های آلرژی
آلرژی غذایی شامل خارش گلو، آبریزش بینی، تهوع، استفراغ، شکم درد و اسهال می‌شود. آلرژی پوستی نیز شامل ضایعات پوستی، خارش، کهیر، جوش، تاول، سرخی پوست و ... می‌شود.
| مطلبی در باره تغذیه و سلامت دستگاه تنفس را مطالعه کنید. |
حساسیت غذایی بیشتر در نوزادان مشاهده می‌شود و اغلب با بزرگ شدن از بین می‌رود. گرچه برخی حساسیت‌های غذایی می‌تواند جدی باشد، برخی از آنها تنها علائم آزاردهنده مثل خارش، آبریزش بینی یا اسهال به همراه دارند. غذاهایی که حساسیت به آنها بیشتر مشاهده می‌شود اغلب، شیر یا سایر محصولات لبنی، تخم مرغ، گندم، سویا، بادام زمینی و چیزهایی مثل گردو و بادام زمینی و غذاهای دریایی و برخی میوه‌ها مثل خیار، خربزه و کیوی و ... می‌باشد.
که اغلب به آلرژن‌های محیطی شناخته می‌شوند. نمونه‌هایی از این آلرژن‌ها عبارتند از: مایت‌ها، هاگ قارچ‌ها، ذرات پوستی حیوانات خانگی که مانند شوره رها می‌شوند. گرده گل‌ها، چمن و درختان.
مصرف برخی از داروها می‌تواند ایجاد حساسیت کند. آنتی‌بیوتیک‌ها مشهورترین داروهایی هستند که واکنش آلرژیک ایجاد میکنند.
| درباره آلرژی به پنی‌سیلین بیشتر بدانیم. |
برخی لوازم آرایشی یا مواد شوینده می‌توانند ایجاد واکنش آلرژیک نظیر کهیر، جوش‌های پوستی و خارش نماید. زیرا ممکن است فرد به یک یا چند ماده از مواد سازنده این محصولات حساسیت داشته باشد. رنگ موها، شوینده‌ها، حشره‌کش‌ها نیز می‌توانند واکنش آلرژیک ایجاد کنند.
تماس با موادشیمیایی می‌تواند باعث ایجاد علائم آلرژی گردد. این علائم لزوماً محدود به محل تماس نمی‌باشد.
برخی مواد غذایی مانند بادام زمینی می‌توانند حساسیتزا باشند
برخی مواد غذایی و از جمله خوراکی‌هایی مثل گردو و بادام زمینی می‌توانند ایجاد حساسیت کنند. ولی پرهیز از برخی آلرژن‌های دیگر مثل آلرژی به ذرات معلق در هوا مشکل‌تر می‌باشد. پرهیز از تماس با مواد شیمیایی آلرژن نیز می‌تواند مؤثر واقع شود. در حقیقت برای برخی افراد اجتناب از تماس با یک ماده آلرژن برای پیشگیری از علائم آلرژن کافی می‌باشد و نیاز به مصرف دارو و درمان آلرژی نیست.
انواع مختلفی از روش‌های درمان‌ها و داروها جهت درمان آلرژی و عوارض آن وجود دارد. داروهای درمان آلرژی به صورت قرص، مایعات، استنشاق، اسپری بینی، قطره چشم، کرم‌های پوستی و تزریقی در دسترس هستند. برخی از آنها بدون نسخه در دسترس هستند و بقیه فقط با نسخه در دسترس هستند.
آنتی‌هیستامین‌ها
آنتی‌هیستامین‌ها، یک ماده شیمیایی (هیستامین) ایجاد کننده علائم که توسط سیستم ایمنی بدن در طی یک واکنش آلرژیک آزاد می‌شود را مسدود میکنند.
ضد احتقان‌ها
ضد احتقان‌ها برای تسکین سریع و موقت احتقان بینی و سینوس‌ها استفاده می‌شوند. آنها می‌توانند باعث مشکلات خواب، سردرد، افزایش فشار خون و تحریک‌پذیری شوند و برای افراد مبتلا به فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی عروقی، گلوکوم یا پرکاری تیروئید توصیه نمی‌شوند.
کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها با سرکوب التهاب مرتبط با آلرژی علائم را تسکین می‌دهند.
تثبیت‌کننده‌های ماست سل
تثبیت‌کننده‌های ماست سل مانع از انتشار مواد شیمیایی در سیستم ایمنی می‌شوند که به واکنش‌های آلرژیک کمک میکنند. این داروها عموماً بی‌خطر هستند اما معمولاً برای ایجاد اثر کامل باید چندین روز استفاده شوند. آنها معمولاً زمانی استفاده می‌شوند که آنتی‌هیستامین‌ها کار نمی‌کنند یا به خوبی تحمل نمی‌شوند.
ایمونوتراپی آلرژن
ایمونوتراپی با دقت زمان‌بندی می‌شود و به تدریج قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها، به ویژه آنهایی که اجتناب از آنها دشوار است، مانند گرده‌ها، مایت‌ها و کپک‌ها افزایش می‌یابد. هدف آموزش سیستم ایمنی بدن برای عدم واکنش به این آلرژن‌ها است.
ایمونوتراپی ممکن است زمانی مورد استفاده قرار گیرد که سایر درمان‌ها مؤثر یا قابل تحمل نباشند. همچنین در کاهش علائم آسم در برخی بیماران مفید است.
تزریق اورژانسی اپی‌نفرین
آمپول‌های اپی‌نفرین برای درمان آنافیلاکسی که یک واکنش ناگهانی و تهدیدکننده زندگی استفاده می‌شود.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/allergies/in-depth/allergy-medications/art-20047403
