کشیدن سیگار می‌تواند اثرات نامطلوب زیادی بر بدن داشته باشد. خطر ابتلا به انواع سرطان، بیماری قلبی، سکته مغزی، مشکلات بینایی و بیماری لثه را در افراد افزایش می‌دهد.

به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در آمریکا، سیگار کشیدن تقریباً به تمام اندام‌های بدن آسیب می‌رساند و باعث بسیاری از بیماری‌ها می‌شود. سیگار کشیدن سلامت افراد را کاهش می‌دهد.

استعمال سیگار بر سیستم تنفسی، گردش خون، دستگاه تناسلی، پوست و چشم تأثیر می‌گذارد و خطر ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها را افزایش می‌دهد.

این مطلب به اثرات احتمالی خطرات کشیدن سیگار می‌پردازد.

آسیب به ریه

سیگار کشیدن به ریه‌ها آسیب می‌رساند زیرا فرد بیش از 7000 ماده شیمیایی که بسیاری از آنها سمی و خطرناک هستند استنشاق می‌کند. سیگار مسؤول افزایش قابل توجه خطر ابتلا به سرطان ریه است. این خطر برای مردان 25 برابر و برای زنان 25.7 برابر بیشتر است.

CDC گزارش می‌دهد که تقریباً از هر 10 مرگ ناشی از سرطان ریه، 9 مورد با سیگار کشیدن مرتبط است. سیگار کشیدن همچنین خطر بیشتری برای ابتلا و مرگ ناشی از بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) دارد. انجمن ریه آمریکا گزارش می‌دهد که سیگار باعث 80 درصد مرگ و میرهای COPD می‌شود.

سیگار همچنین با ایجاد آمفیزم و برونشیت مزمن مرتبط است. مصرف سیگار همچنین می‌توانند حمله آسم را تحریک یا تشدید کنند.

بیماری قلبی

کشیدن سیگار می‌تواند به قلب، رگ‌های خونی و سلول‌های خونی آسیب برساند. مواد شیمیایی و قطران موجود در سیگار می‌تواند خطر ابتلا به تصلب شرایین (آترواسکلروز) که عبارت است از باریک شدن شریان‌ها در اثر تجمع پلاک در آنها را افزایش دهد. این تجمع جریان خون را محدود می‌کند و می‌تواند منجر به انسداد خطرناک شود.

سیگار همچنین خطر ابتلا به بیماری شریان محیطی (Peripheral Artery Disease: PAD) را افزایش می‌دهد، که زمانی رخ می‌دهد که شریان‌های بازوها و پاها شروع به باریک شدن می‌کنند و جریان خون را محدود می‌کنند.

بیماری شریان محیطی عارضه‎‌‌ای است که در آن شریان‌ها باریک شده و فشار خون به دست‌ها و پاها را کاهش می‌دهد.

تحقیقات ارتباط مستقیمی بین سیگار کشیدن و ابتلا به بیماری شریان محیطی را نشان می‌دهد - حتی کسانی که قبلاً سیگار می‌کشیدند نسبت به افرادی که هرگز سیگار نمی‌کشیدند با خطر بیشتری روبرو هستند. داشتن بیماری شریان محیطی خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش می‌دهد:

• لخته شدن خون
• آنژین صدری، یا درد قفسه سینه
• سکته مغزی
• حمله قلبی

مشکلات باروری

سیگار کشیدن می‌تواند به دستگاه تناسلی زنان آسیب برساند و باردار شدن را دشوارتر کند. این مشکل ممکن است به این دلیل باشد که تنباکو و سایر مواد شیمیایی موجود در سیگار بر سطح هورمون‌ها تأثیر می‌گذارد.

در مردان، هر چه بیشتر سیگار بکشند و مدت زمانی که سیگار می‌کشند، خطر اختلال نعوظ افزایش می‌یابد. سیگار کشیدن نیز می‌تواند بر کیفیت اسپرم تأثیر بگذارد و در نتیجه باروری را کاهش دهد.

خطر عوارض بارداری

با توجه به گزارش CDC، سیگار کشیدن می‌تواند بارداری و رشد جنین را به طرق مختلفی تحت تأثیر قرار دهد، از جمله:

• افزایش خطر حاملگی خارج از رحم
• کاهش وزن نوزاد هنگام تولد
• افزایش خطر زایمان زودرس
• آسیب به ریه‌ها، مغز و سیستم عصبی مرکزی جنین
• افزایش خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (Sudden Infant Death Syndrome: SIDS)
• کمک به ناهنجاری‌های مادرزادی، مانند شکاف لب و شکاف کام

احتمال بروز شکاف لب یا لب شکری با استعمال سیگار توسط مادر یا استنشاق دود دست دوم افزایش می‌یابد.

احتمال بروز شکاف کام با استعمال سیگار توسط مادر یا استنشاق دود دست دوم افزایش می‌یابد.

خطر ابتلا به دیابت نوع 2

CDC گزارش می‌دهد که خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در افرادی که به طور منظم سیگار می‌کشند 30 تا 40 درصد نسبت به افرادی که سیگار نمی‌کشند بیشتر است. سیگار کشیدن همچنین می‌تواند مدیریت بیماری را برای افراد دیابتی دشوارتر کند.

تضعیف سیستم ایمنی

سیگار کشیدن می‌تواند سیستم ایمنی بدن افراد را تضعیف کند و آنها را مستعد ابتلا به بیماری کند. همچنین می‌تواند باعث التهاب اضافی در بدن شود.

مشکلات بینایی

سیگار کشیدن می‌تواند باعث مشکلات چشمی ‌شود، از جمله خطر بیشتر آب مروارید و تباهی لکه زرد یا دژنراسیون ماکولا (Macular degeneration).

سایر مشکلات بینایی مرتبط با سیگار عبارتند از:

• خشکی چشم
• گلوکوم یا آب سیاه
• رتینوپاتی دیابتی (رتینوپاتی به اختلالاتی که موجب آسیب به شبکیه چشم می‌شود گفته می‌شود)

تباهی لکه زرد یکی از اصلی‌ترین عوامل کوری در افراد مسن است که بر اثر تخریب لکه زرد یا ماکولا ایجاد شده و به دژنراسیون ماکولا معروف می‌باشد.

بهداشت بد دهان و دندان

خطر ابتلا به بیماری لثه در افرادی که سیگار می‌کشند دو برابر است. این خطر با تعداد سیگارهایی که فرد می‌کشد افزایش می‌یابد.

علائم بیماری لثه عبارتند از:

• لثه‌های متورم و حساس
• خونریزی هنگام مسواک زدن
• لق شدن دندان‌ها
• دندان‌های حساس

استعمال تنباکو می‌تواند توانایی فرد را برای چشیدن و بوییدن درست چیزها محدود کند. همچنین می‌تواند دندان‌ها را زرد یا قهوه‌ای کند.

سیستم پوششی بدن

سیستم پوششی از پوست، مو و ناخن فرد تشکیل شده است. سیگار کشیدن می‌تواند بر پوست و موی افراد تأثیر بگذارد. فردی که سیگار می‌کشد ممکن است دچار پیری زودرس و چروک شدن پوست شود. برخی از اثرات طولانی مدت سیگار عبارتند از:

• پف زیر چشم 
• چین و چروک‌های عمیق‌تر صورت
• پوست خشک
• شیارها
• افتادگی خط فک
• رنگدانه ناهمگن پوست

افرادی که سیگار می‌کشند نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پوست، به ویژه روی لب‌ها هستند. سیگار می‌تواند باعث شود مو و پوست بوی تنباکو بدهد. می‌تواند به ریزش بیشتر مو و طاسی منجر شود. همچنین می‌تواند باعث تغییر رنگ ناخن‌ها شود و باعث زرد یا قهوه‌ای شدن آنها شود.

برادران دوقلوی همسان که در یکی از آنها به دلیل استعمال سیگار چین و چروک صورت بسیار بیشتر است.

وجود رنگدانه‌های ناهمگن پوست در افراد سیگاری بیشتر دیده می‌شود.

خطر ابتلا به سرطان‌های دیگر

علاوه بر ارتباط کاملاً مستند با سرطان ریه، سیگار کشیدن به سایر سرطان‌ها کمک می‌کند. انجمن سرطان آمریکا گزارش می‌دهد که کشیدن سیگار باعث 20 تا 30 درصد از سرطان‌های پانکراس می‌شود. افرادی که سیگار می‌کشند نیز سه برابر بیشتر از افرادی که سیگار نمی‌کشند در معرض ابتلا به سرطان مثانه هستند.

کشیدن سیگار همچنین می‌تواند خطر ابتلا به سرطان معده را در افراد دو برابر کند. تحقیقات تنباکو را با سرطان در قسمت فوقانی معده، نزدیک مری، مرتبط می‌داند. سیگار همچنین می‌تواند خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد:

• سرطان دهان
• سرطان حنجره
• سرطان حنجره
• سرطان کلیه
• سرطان دهانه رحم
• سرطان کبد
• سرطان روده بزرگ
• لوسمی میلوئید حاد

 لوسمی حاد میلوئیدی یکی از انواع سرطان خون است. این نوع لوسمی سلول‌های مغز استخوان یا میلوسیت‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و روندی حاد دارد.

دستگاه گوارش

سیگار کشیدن یک عامل خطر اصلی برای فردی است که دچار اختلالات روده می‌شود. احتمال ابتلای افراد سیگاری به گاستریت - التهاب در پوشش معده - بیشتر از افراد غیر سیگاری است که می‌تواند منجر به زخم معده یا روده آنها شود.

سیگار کشیدن همچنین ممکن است باعث تأخیر در تخلیه معده و کند شدن پریستالسی شود. (حرکات لوله گوارشی یا پریستالسی به مجموعه جنبش‌ها و موجود در طول لوله گوارشی از مری تا راست‌روده گفته می‌شوند که موجب پیش‌برد تمامی مواد بلعیده شده از راه دهان تا خروج آن از مقعد را شامل می‌گردد.)

سیستم عصبی مرکزی

سیستم عصبی مرکزی از مغز و نخاع تشکیل شده است که تمام فعالیت‌های فیزیکی و ذهنی را کنترل می‌کند. سیستم عصبی مرکزی افراد سیگاری آسیب می‌بیند زیرا نیکوتین باعث افزایش فشار خون و ضربان قلب می‌شود که باعث می‌شود این اندام‌ها به مرور زمان ضعیف شوند.

طبق یک مطالعه در سال 2021، سیگار کشیدن و نیکوتین به طور جدی بر سلامت عصبی تأثیر می‌گذارد. این مطالعه گزارش می‌دهد که سیگار یک عامل خطر برای بیماری آلزایمر و مولتیپل اسکلروزیس (MS) است.

مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خود ایمنی است که مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) را تحت تاثیر قرار می دهد.

دود دست دوم

اثرات نامطلوب سیگار کشیدن تنها بر افرادی که سیگار می‌کشند تأثیر نمی‌گذارد. دود سیگار می‌تواند به طور قابل توجهی بر اعضای خانواده، دوستان، فرزندان و همکاران تأثیر بگذارد.

دود دست دوم باعث سرطان ریه می‌شود. به گفته انجمن سرطان آمریکا، شواهد نشان می‌دهد که دود سیگار با سایر سرطان‌ها از جمله سرطان گلو و سینه مرتبط است.

کودکانی که والدین آن‌ها سیگار می‌کشند، بیشتر بیمار می‌شوند، عفونت‌های ریوی بیشتری دارند و بیشتر دچار تنگی نفس می‌شوند. اگر جنین یا نوزادی در معرض دود سیگار قرار گیرد، ممکن است در معرض خطر سرطان‌های دوران کودکی مانند:

• سرطان خون
• تومورهای مغزی
• لنفوم

قرار گیرند.

فواید ترک سیگار

در حالی که ترک سیگار می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، CDC گزارش می‌دهد که امروزه افراد که سابقه سیگار کشیدن در گذشته را دارند بیشتر از کسانی است که در حال حاضر سیگار می‌کشند.

هنگامی که یک فرد سیگار را ترک می‌کند، فواید آن شروع به مرور آشکار می‌شود. این موارد شامل پوست شفاف‌تر، بهبود سلامت دهان، هورمون‌های پایدارتر، سیستم ایمنی قوی‌تر و کاهش خطر ابتلا به بسیاری از انواع سرطان‌ها می‌شود.

برخی دیگر از مزایای ترک سیگار عبارتند از:

• بعد از 20 دقیقه تا 12 ساعت: ضربان قلب و مونوکسید کربن در خون به سطح طبیعی کاهش می‌یابد.
• بعد از 1 سال: خطر حمله قلبی و فشار خون بسیار کمتر است. سرفه و مشکلات تنفسی فوقانی شروع به بهبود می‌کنند.
• پس از 2 تا 5 سال: طبق CDC، خطر سکته به افرادی که سیگار نمی‌کشند کاهش می‌یابد.
• بعد از 5 تا 15 سال: خطر سرطان دهان، گلو، مری و مثانه به نصف کاهش می‌یابد.
• پس از 10 سال: خطر ابتلا به سرطان ریه و مثانه نصف افرادی است که در حال حاضر سیگار می‌کشند.
• پس از 15 سال: خطر ابتلا به بیماری قلبی مشابه با خطر ابتلا به کسی است که هرگز سیگار نکشیده است.

نیکوتین یک ماده شیمیایی اعتیادآور است و زمانی که فرد مصرف آن را متوقف کند می‌تواند علائم ترک را در او ایجاد کند. این علائم شامل هوس، افزایش اشتها و تحریک‌پذیری است. هوس کشیدن سیگار و سایر اثرات معمولاً با گذشت زمان فروکش می‌کنند.

خلاصه

سیگار کشیدن به سلامت فرد آسیب می‌رساند و خطر بیماری قلبی، سکته مغزی و انواع مختلف سرطان را افزایش می‌دهد.

سایر عوارض سیگار شامل مشکلات باروری، بهداشت نامناسب دهان، مشکلات پوستی و افزایش خطر اختلالات عصبی است.

ترک سیگار خطر ابتلا به مشکلات سلامتی مانند سکته مغزی و بیماری قلبی را کاهش می‌دهد و سلامت کلی فرد را بهبود می‌بخشد.

منبع

https://www.medicalnewstoday.com/articles/324644