اگر تردد شبانه به دستشویی مانع از خواب راحت شما میشود، شما تنها نیستید. فقط حدود 50 میلیون نفر در ایالات متحده تکرر ادرار در شب دارند، وضعیتی آزاردهنده که با نیاز مکرر به ادرار کردن در طول شب مشخص میشود.
شب‌ادراری یا تکرر ادرار در شب می‌تواند یک ناراحتی باشد، اما همچنین یکی از دلایل اصلی اختلال در خواب است و می‌تواند بر عملکرد روزانه و سلامت کلی شما تأثیر بگذارد. در این مطلب علل احتمالی شب‌ادراری بررسی میشود و راه‌هایی برای اینکه بتوانید ادرار در شب را کاهش دهید تا بتوانید شب کامل‌تری استراحت کنید پیشنهاد می‌گردد.
شب‌ادراری نیاز به بیدار شدن برای ادرار کردن در شب است. از نظر پزشکی، شب‌ادراری به معنای بیدار شدن حداقل یک بار برای ادرار کردن در طول شب است. اما پزشکان توضیح می‌دهند که بیدار شدن برای ادرار کردن فقط یک بار در طول شب معمولاً مشکل‌ساز نیست. شب‌ادراری زمانی که میل به ادرار کردن شما را دو بار یا بیشتر در شب از خواب بیدار می‌کند می‌تواند مشکل‌ساز شود.
از آنجایی که مثانه در شب ادرار کمتری تولید می‌کند، بیشتر افراد می‌توانند شش ساعت یا بیشتر بخوابند بدون اینکه برای ادرار کردن از جایشان بلند شوند. اما یک سوم افراد بالای 30 سال باید حداقل دو بار در شب به دستشویی بروند که می‌تواند خواب آنها را به طور قابل توجهی مختل کند.
پزشکان شب‌ادراری را نشانه‌ای از سایر مشکلات توصیف می‌کنند، نه خود بیماری. با این حال، شب‌ادراری می‌تواند سرنخی از شرایط پزشکی زمینه‌ای، از جمله بیماری قلبی، بیماری کلیوی و اختلالات خواب ارائه دهد.
اگرچه همه افراد مسن مجبور نیستند شب‌ها برای ادرار کردن بیدار شوند، اما شب‌ادراری با افزایش سن بیشتر میشود. در واقع، حدود نیمی از افراد 50 تا 79 ساله حداقل یک بار در شب برای ادرار کردن از خواب بیدار می‌شوند.
در بین افراد 18 تا 49 ساله، شب‌ادراری در زنان شیوع بیشتری دارد. شب‌ادراری در این گروه ممکن است ناشی از تغییرات هورمونی باشد، مانند تغییراتی که در دوران بارداری یا یائسگی رخ می‌دهد. شب‌ادراری ناشی از بارداری معمولاً در عرض سه ماه پس از زایمان از بین می‌رود.
با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که در سن 60 سالگی، شب‌ادراری در مردان شایع‌تر است. متخصصان پزشکی معتقدند که این مشکل اغلب به مشکلات پروستات مربوط میشود که می‌تواند در طول زمان ایجاد شود.
اکثر افرادی که شب‌ادراری دارند، مثانه بیش‌فعالی دارند که در طول روز و همچنین در شب به آنها میل بیش از حد برای ادرار کردن می‌دهد. گروه‌های خاصی از مردم، از جمله سیاه‌پوستان یا اسپانیایی‌تبارها (در آمریکا) نیز بیشتر در معرض شب‌ادراری هستند.
اگر چندین بار در شب برای ادرار کردن از خواب بیدار می‌شوید، احتمالاً خوابی که بدن و ذهن‌تان برای داشتن بهترین حالت نیاز دارند، ندارید. در مطالب متعددی در مورد ارتباط بین محرومیت از خواب و سلامت روان و همچنین سلامت جسمی بحث شده است - اما این موضوع به ویژه در بررسی این مشکل صادق است.
بیداری‌های مکرر شبانه، صرف نظر از علت، باعث اختلال در چرخه خواب شما میشود. بدن ما قرار است در هر شب چهار مرحله خواب را پشت سر بگذارد، اما اتفاقی که با بیداری‌های مکرر می‌افتد این است که شما ممکن است به سختی به خواب موج آهسته غیر REM و REM برسید یا هرگز کاملاً نرسید.
امواج آهسته، یا خواب عمیق، مسئول تولید هورمون‌های رشد، ترمیم بافت و شکل‌پذیری سیناپسی (به عبارت دیگر، توانایی مغز ما برای پردازش و ذخیره اطلاعات) است. REM، مرحله‌ای از خواب است که در آن رؤیاهای زیادی را تجربه می‌کنیم و خلق و خو، یادگیری و حافظه را تنظیم می‌کند.
| در مورد ماهیت و فرایند خواب بیشتر بدانیم. |
بیدار شدن از خواب برای ادرار کردن می‌تواند خواب مورد نیاز فرد را دشوار کند. کارشناسان می‌گویند که اگر شب‌ها دو یا چند بار برای ادرار کردن از خواب بیدار می‌شوید، احتمالاً با اختلالات عمده‌ای در چرخه خواب خود مواجه می‌شوید که می‌تواند بر عملکرد روزانه و کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد.
اغلب اوقات، افراد مبتلا به شب‌ادراری برای ادرار کردن در دو تا چهار ساعت اول خواب از خواب بیدار می‌شوند. در واقع، تعداد بسیار کمی از افراد مبتلا به شب‌ادراری می‌توانند بیش از دو یا سه ساعت قبل از بیدار شدن برای رفتن به دستشویی بخوابند. این نیمه اول شب زمان حیاتی برای خواب عمیق است، که ممکن است توضیح دهد که چرا افراد مبتلا به شب‌ادراری ممکن است روز بعد احساس شادابی نکنند.
یکی از بزرگترین چالش‌هایی که افراد هنگام بیدار شدن از خواب برای رفتن به دستشویی با آن مواجه می‌شوند، دوباره به خواب رفتن است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که بیش از 40 درصد از مردم پس از یک بار رفتن به دستشویی، به سختی می‌توانند دوباره بخوابند. این بدان معناست که آنها خواب پراکنده و زمان خواب کلی کمتری دارند که در نهایت می‌تواند منجر به محرومیت مزمن از خواب شود.
همچنین ممکن است تأثیر شب‌ادراری خود را در طول روز بعد احساس کنید. نداشتن خواب کافی در شب می‌تواند باعث خواب‌آلودگی یا خستگی در طول روز شود که می‌تواند منجر به تغییر در خلق و خو، مشکل در انجام کارهای روزانه و مشکل در تمرکز و یادگیری شود. علاوه بر این، اعتقاد بر این است که شب‌ادراری با افسردگی، افزایش وزن، بیماری قلبی و دیابت نیز مرتبط است.
برخی از مطالعات تأثیر شب‌ادراری را بر گروه‌های خاصی از مردم بررسی کرده‌اند. به عنوان مثال، در زنان شب‌ادراری می‌تواند در وظایف حرفه‌ای و خانگی و همچنین عادات ورزشی و زندگی جنسی آنها اختلال ایجاد کند. در افراد مسن که ممکن است در تاریکی به دستشویی بروند، شب‌ادراری ممکن است خطر افتادن و شکستگی استخوان را افزایش دهد و این تنها فرد مبتلا به شب‌ادراری نیست که ممکن است مجبور شود با کمبود خواب کنار بیاید. رفت و آمد مکرر آنها به دستشویی همچنین می‌تواند از خواب کافی شریک زندگی آنها جلوگیری کند.
| در مورد اختلالات خواب و ارتباط آن مشکلات روانی بیشتر بدانیم. |
دلایل متعددی برای تکرر ادرار در شب وجود دارد. یکی از دلایل رایج نوشیدن بیش از حد آب یا مایعات دیگر قبل از خواب است. احساس استرس یا اضطراب نیز ممکن است شب‌ادراری را تحریک کند. علاوه بر این، برخی داروها، از جمله داروهای ادرارآور می‌توانند شما را در شب بیشتر ادرار کنند.
تحقیقات همچنین نشان داده است که چندین بیماری ممکن است به شب‌ادراری کمک کند، مانند:
علاوه بر این عوامل احتمالی، شب‌ادراری می‌تواند نتیجه تولید بیش از حد ادرار، مشکلات مثانه و اختلالات خواب باشد.
تولید بیش از حد ادرار در شب
روشی که بدن ادرار تولید می‌کند می‌تواند در دفعات بیدار شدن افراد در شب برای ادرار کردن نقش داشته باشد. به عنوان مثال، یکی از شایع‌ترین علل شب‌ادراری وضعیتی به نام پلی‌اوری (ادرار زیاد) شبانه (nocturnal polyuria) است که در آن بدن در شب ادرار بیشتری نسبت به روز تولید می‌کند.
پلی‌اوری شبانه بیشتر علت شب‌ادراری در افراد مسن است. این ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی مرتبط با افزایش سن باشد که می‌تواند تولید ادرار را در طول شب افزایش دهد.
تولید بیش از حد ادرار در تمام روز
برخی از افراد مدام در طول روز و نه فقط در شب بیش از حد ادرار تولید می‌کنند که می‌تواند مربوط به مصرف زیاد آب یا مایعات دیگر در طول روز باشد. همچنین ممکن است نشانه یک بیماری پزشکی درمان نشده مانند دیابت باشد.
مسائل مربوط به ذخیره مثانه
برخی از افراد مثانه‌ای دارند که به درستی کار نمی‌کند یا ظرفیت ذخیره ادرار کافی را ندارند که ممکن است به شب‌ادراری منجر شود. این مشکلات مثانه به ویژه در افراد مسن شایع است. برخی غذاها، داروها و مکمل‌های غذایی نیز می‌توانند بر ذخیره مثانه تأثیر بگذارند.
احتباس ادرار در مثانه می‌تواند باعث کاهش حجم ذخیره مثانه و تکرر ادرار در شب شود
اختلالات خواب
بیدار شدن در شب با میل به ادرار کردن نیز ممکن است به یک اختلال خواب مرتبط باشد. به عنوان مثال، شب‌ادراری در افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب بسیار شایع است.
در حالی که بسیاری از مردم نیاز خود به ادرار کردن را دلیل بیدار شدن در شب عنوان می‌کنند، متخصصان پزشکی گمان می‌کنند که اغلب این دلیل واقعی نیست. برخی تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به اختلال خواب اغلب به اشتباه فکر می‌کنند که بیداری‌های شبانه آنها ناشی از شب‌ادراری است.
خوشبختانه، تحقیقات نشان می‌دهد که شب‌ادراری ممکن است در افراد مبتلا به اختلال خواب پس از مدیریت مشکل خواب تسکین یابد.
اگر علائم شب‌ادراری زندگی روزمره شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، ممکن است نیاز باشد که با پزشک خود صحبت کنید. درمان شب‌ادراری معمولاً بر مدیریت علائم و کاهش دفعات بیدار شدن از خواب برای استفاده از دستشویی در هر شب متمرکز است.
درمان همچنین به دلایل شب‌ادراری شما بستگی دارد. اگر علائم شما ناشی از یک داروی تجویز شده می‌تواند مقصر تردد شبانه شما به دستشویی باشد، در این صورت پزشک ممکن است تغییر زمان مصرف دارو یا تغییر دارو را برای به حداقل رساندن این عوارض جانبی پیشنهاد دهد.
به طور کلی، معمولاً ترکیبی از تمرینات ورزشی، تغییرات سبک زندگی و رفتاری و داروها را برای کنترل شب‌ادراری توصیه میشود.
چندین راهکار ساده و بی‌خطر وجود دارد که ممکن است میل شما را به دفع ادرار کاهش دهد و به شما کمک کند شب بهتر بخوابید.
تکرر ادرار در شب می‌تواند نشانه اختلال خواب و از جمله آپنه انسدادی در خواب باشد
The Sleep Doctor, 2023, Frequent Urination at Night (Nocturia)
