شایعترین نوع وقفه تنفسی (آپنه) در خواب، وقفه تنفسی انسدادی خواب (OSA) زمانی اتفاق میافتد که راه هوایی در طول خواب مسدود میشود. افراد مبتلا به OSA درمان نشده خواب سالم و با کیفیت و ترمیمکننده ندارند. آنها بارها در شب از خواب بیدار میشوند، مکرراً خروپف میکنند و اغلب در طول روز احساس خوابآلودگی دارند.
در حالی که بسیاری از عوامل در خطر ابتلا به OSA در افراد نقش دارند، این بیماری به صورت خانوادگی نیز دیده میشود. اگر یکی از بستگان فرد مبتلا به این اختلال، مانند مادر یا پدرش، به این عارضه مبتلا باشد، احتمال ابتلای وی به OSA بیشتر است.
هنگامی که OSA در خانوادهای دیده میشود، ممکن است عوامل محیطی و ژنتیکی نقش داشته باشند. خانوادهها میتوانند رژیم غذایی، ورزش و عادات سبک زندگی مشترکی داشته باشند که احتمال آپنه انسدادی در خواب را افزایش میدهد. اما ژنهای منتقل شده از والدین به فرزندان نیز میتوانند نقش مهمی ایفا کنند.
دانشمندان میدانند که OSA اغلب یک پایه وراثتی دارد. اما هنوز سؤالات بیپاسخ زیادی در این زمینه وجود دارد. محققان یک ژن یا مجموعهای از ژنها را پیدا نکردهاند که مستقیماً باعث OSA شود. در عوض، آنها بر این باورند که ترکیبی از عوامل باعث میشود که فرد به این بیماری مبتلا شود. برخی از این عوامل میتوانند حداقل تا حدی به دلیل ژنتیک باشد، مانند وزن، آناتومی صورت و گردن و قومیت.
احتمال ابتلا به OSA در افراد با وزن بالاتر بسیار بیشتر است. هر چه وزن فرد بالاتر باشد، OSA او شدیدتر است. اگرچه عوامل زیادی در وزن بدن نقش دارند، کارشناسان معتقدند که درصد چربی بدن ممکن است تا 75 درصد توسط ژنتیک تعیین شود. برخی از جهشهای ژنتیکی ارثی باعث چاقی میشوند که در دوران کودکی شروع میشود، در حالی که برخی دیگر خطر کلی افزایش وزن را در طول زندگی افزایش میدهند.
عوامل محیطی میتوانند کم و بیش احتمال افزایش وزن را در فرد ایجاد کنند. شواهد نشان میدهد که افراد دارای گرایش ژنتیکی به چاقی که به خوردن غذاهای فرآوری شده شیرین عادت دارند، درصد بیشتری از چربی بدنی دارند.
OSA اغلب با کاهش وزن بهبود مییابد. اگرچه ممکن است OSA را به طور کامل درمان نکند، کاهش وزن با علائم آپنه انسدادی در خواب خفیفتر و همچنین کاهش فشار خون و سلامت کلی بهتر همراه است.
درباره آپنه انسدادی در خواب و رابطه آن با چاقی چه میدانیم؟ |
شکل و ساختار صورت و دهان و گلو اغلب از والدین فرد به ارث میرسد و ممکن است خطر ابتلا به OSA را افزایش دهد. به عنوان مثال، یک فک غیرمعمول کوچک میتواند باعث فشار بر راه هوایی فوقانی و شلوغی بافت اطراف راه هوایی شود. علاوه بر این، داشتن یک زبان بزرگ یا بافتهای بزرگ در راه هوایی فوقانی میتواند آپنه خواب را بیشتر کند.
برخی از این ویژگیها منجر به OSA نمیشود مگر اینکه فرد وزن اضافه کند. برخی ممکن است در نتیجه اختلالات یا سندرمهای ژنتیکی ایجاد شوند.
افرادی که به گروههای نژادی یا قومی خاصی تعلق دارند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای OSA باشند. در برخی موارد، ممکن است به دلیل ویژگیهای فیزیکی باشد. افراد آسیایی در مقایسه با افراد سفیدپوست، علیرغم اینکه نرخ چاقی کمتری دارند، تقریباً به یک میزان به این عارضه مبتلا میشوند.
افراد آفریقایی آمریکایی، به ویژه افراد زیر 35 سال، دارای نرخ بالاتر OSA هستند که ممکن است به دلیل خطر ژنتیکی ارثی باشد. همچنین ممکن است تحت تأثیر عوامل اجتماعی-اقتصادی مؤثر بر وزن باشد، مانند اینکه غذای سالم مقرون به صرفه و در دسترس آنان هست و محل زندگی فرد چقدر قابل پیادهروی است.
OSA حدود 1٪ تا 5٪ از کودکان زیر 18 سال را تحت تأثیر قرار میدهد و در کودکان بین 2 تا 6 سال شایع است. هنگامی که OSA در نوزادان رخ میدهد، اغلب به دلیل یک اختلال آناتومیک یا ژنتیکی است. عوامل زیادی میتوانند خطر OSA را در کودکان افزایش دهند. مانند بزرگسالان، برخی از اینها ممکن است یک جزء ژنتیکی داشته باشند.
مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید که آیا شما یا یکی از اعضای خانواده علائم آپنه خواب دارید. آپنه خواب درمان نشده با مجموعهای از مشکلات سلامتی و نگرانیهای دیگر مرتبط است. با این حال، این یک بیماری قابل درمان است که اغلب به خوبی به درمان پاسخ میدهد.
اگر شما یا همسرتان علائمی مانند موارد زیر را مشاهده کردید، حتماً با پزشک خود صحبت کنید:
https://thesleepdoctor.com/sleep-apnea/is-sleep-apnea-genetic