آپنه خواب یک اختلال تنفسی مرتبط با خواب است که باعث می‌شود تنفس فرد در طول خواب مکرراً کُند یا متوقف شود. بدون درمان، آپنه خواب می‌تواند عواقب شدیدی برای سلامتی افراد داشته باشد، از جمله افزایش خطر ابتلا به ضربان قلب نامنظم، حمله قلبی و دیابت نوع 2.
انواع مختلفی از آپنه خواب نیز با سکته مغزی مرتبط است. سکته مغزی زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به قسمتی از مغز متوقف شود یا یک رگ خونی در مغز پاره شود. ابتلا به آپنه خواب می‌تواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد و داشتن سکته مغزی ممکن است فرد را بیشتر در معرض ابتلا به آپنه خواب قرار دهد.
درک خطر سکته مغزی در افراد یکی از مهمترین جنبه‌های پیشگیری از آن است. ضروری است تا در مورد خطر سکته مغزی در افراد مبتلا به آپنه خواب، اینکه آیا سکته مغزی می‌تواند در هنگام خواب رخ دهد یا خیر و اهمیت همکاری با پزشک برای تشخیص و درمان آپنه خواب بیشتر بدانید.
آیا به درستی می‌دانیم که خواب چیست و چرا مهم است؟ با اختلالات شایع در خواب بیشتر آشنا شویم. |
شرایط متعددی وجود دارد که می‌تواند خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش دهد، از جمله وقفه تنفسی یا آپنه انسدادی در خواب (Obstructive Sleep Apnea: OSA). شایع‌ترین شکل آپنه خواب، آپنه انسدادی در خواب، خطر سکته مغزی ایسکمیک را افزایش می‌دهد، که زمانی رخ می‌دهد که رگ خونی که خون را به مغز می‌رساند مسدود می‌شود.
سکته مغزی عبارت از هر وضعیتی است که در آن فرآیند رسیدن جریان خون به بخش یا بخش‌هایی از مغز مختل می‌شود. در این وضعیت بافت‌های مغزی در آن بخش از دریافت اکسیژن و مواد غذایی محروم می‌مانند. سلول‌های مغزی در شرایطی که بدون اکسیژن و مواد غذایی در کمتر از چند دقیقه می‌میرند.
سکته مغزی عبارت از هر وضعیتی است که در آن فرآیند رسیدن جریان خون به بخش یا بخش‌هایی از مغز مختل می‌شود
ایسکمی مغزی عارضه ناشی از نرسیدن اکسیژن به مغز می‌باشد. این عارضه می‌تواند گذرا باشد مثلاً ایسکمی گذرای مغزی ناشی از انقباض عروق مغزی، یا دائمی باشد مانند آنفارکتوس یا سکته مغزی ناشی از لخته شدن یا آمبولی در یکی از شریان‌های اصلی مغز. علائم ایسکمی بستگی به نواحی درگیر دارد. ایسکمی طولانی مدت موجب مرگ سلول‌های مغزی می‌شود.
آپنه انسدادی در خواب خطر ابتلا به سکته مغزی ایسکمیک را افزایش می‌دهد. آپنه انسدادی در خواب نوعی آپنه خواب است که زمانی رخ می‌دهد که راه هوایی فوقانی در هنگام خواب به طور مکرر مسدود می‌شود. علاوه بر افزایش خطر سکته مغزی، آپنه انسدادی در خواب می‌تواند خواب را مختل کند و علائمی مانند خواب‌آلودگی بیش از حد، سردرد صبحگاهی و نوسانات خلقی ایجاد کند.
تحقیقات نشان داده است که آپنه انسدادی در خواب یک عامل خطر مستقل برای سکته مغزی است. این بدان معنی است که در افراد مبتلا به آپنه انسدادی در خواب حتی در غیاب سایر عوامل خطر، خطر ابتلا به سکته مغزی افزایش می‌یابد. با این حال، همه افراد مبتلا به آپنه انسدادی در خواب سکته مغزی را تجربه نمی‌کنند.
در حالی که دلیل این افزایش خطر هنوز در حال بررسی است، کارشناسان چندین توضیح احتمالی را برای اینکه چرا افراد مبتلا به آپنه انسدادی در خواب در معرض خطر بیشتری برای سکته هستند، پیشنهاد کرده‌اند.
فورامن اوال یا سوراخ در دیواره بین دو دهلیز قلب
خطر سکته مغزی با شدت آپنه انسدادی در خواب افزایش می‌یابد. شدت آپنه انسدادی در خواب یک فرد بر اساس علائم و تعداد اختلالات تنفسی که فرد مبتلا هر شب تجربه می‌کند تعیین می‌شود:
مطالعات کمی وجود دارد که خطر سکته مغزی را در افراد مبتلا به سایر اختلالات تنفسی مرتبط با خواب، از جمله خروپف و آپنه مرکزی خواب (Central Sleep Apnea) بررسی کرده باشد.
خروپف یک تجربه رایج برای بزرگسالان است. در حالی که برخی از مطالعات نشان داده‌اند که خروپف خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهد، برخی دیگر هیچ ارتباطی پیدا نکرده‌اند. برخی از متخصصان پیشنهاد می‌کنند که خروپف می‌تواند بر خطر سکته مغزی تأثیر بگذارد که در کنار سایر علائم آپنه انسدادی در خواب مانند خواب‌آلودگی بیش از حد و وقفه در تنفس در طول خواب رخ دهد.
سکته مغزی خطر ابتلا به چندین اختلال تنفسی مرتبط با خواب، از جمله آپنه خواب را افزایش می‌دهد. اختلالات تنفسی مرتبط با خواب پس از سکته شایع است و ممکن است ناشی از خود سکته باشد. سکته مغزی همچنین می‌تواند آپنه خواب قبلی فرد را بدتر کند.
آپنه خواب در افراد پس از سکته شایع است که اغلب در 24 ساعت اول شروع می‌شود. اگر سکته در هنگام خواب رخ دهد، اختلال در تنفس ممکن است بدتر شود.
آپنه انسدادی در خواب شایع‌ترین نوع آپنه خواب است که بعد از سکته ایجاد می‌شود. آپنه انسدادی در خواب در 70٪ از افرادی که سکته کرده‌اند مشاهده می‌شود در حالی که این نسبت در افراد معمولی 30٪ است. تشخیص و درمان آپنه انسدادی در خواب یکی از جنبه‌های مهم مراقبت‌های پزشکی پس از سکته مغزی است، زیرا درمان آپنه انسدادی در خواب می‌تواند بهبودی فرد را بهتر کند و خطر سکته‌های اضافی را کاهش دهد.
آپنه خواب مرکزی نوعی از آپنه خواب است که زمانی اتفاق می‌افتد که مغز قادر به ارسال سیگنال‌های مناسب به عضلات مسئول تنفس نباشد. آپنه خواب مرکزی اغلب به دلیل شرایط پزشکی مانند نارسایی قلبی و سکته مغزی یا داروهای مخدر ایجاد می‌شود.
در حالی که کمتر از آپنه انسدادی در خواب شایع است، آپنه خواب مرکزی در بین 6٪ تا 24٪ از افراد پس از سکته مغزی رخ می‌دهد. در جمعیت عمومی، آپنه خواب مرکزی در کمتر از 1٪ افراد رخ می‌دهد. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که آپنه خواب مرکزی در پنج روز اول پس از سکته شایع‌ترین است و اختلالات تنفسی ممکن است به مرور زمان کاهش یابد.
تنفس شین-استوکس (Cheyne-Stokes) یک الگوی تنفسی است که شامل چرخه‌های افزایش و کاهش جریان هوا است. بیمار ابتدا به‌طور پیشرونده تنفس‌های عمیق‌تر و سریع‌تر انجام می‌دهد سپس به تدریج تنفس‌هایش کندتر و سطحی‌تر می‌شود تا چند ثانیه وقفه تنفسی ایجاد شود.
تنفس شین-استوکس باعث تغییرات زیاد در سطح اکسیژن و pH خون می‌شود
تنفس شین-استوکس نوعی آپنه مرکزی خواب در نظر گرفته می‌شود. تنفس شین-استوکس در جمعیت عمومی غیرمعمول است، اگرچه فراوانی دقیق آن ناشناخته است.
تنفس شین-استوکس پس از سکته مغزی، حدود 20 درصد از افراد دچار تنفس شین-استوکس می‌شوند که اغلب بلافاصله پس از سکته تشخیص داده می‌شود. اگرچه تنفس شین-استوکس اغلب با گذشت زمان برطرف می‌شود، درمان هنوز هم ممکن است توصیه شود.
راه‌های مختلفی وجود دارد که افراد می‌توانند خطر ابتلا به سکته مغزی را کاهش دهند، از جمله درمان شرایطی مانند آپنه خواب که خطر ابتلا به این بیماری را در آنها افزایش می‌دهد. مدیریت آپنه خواب همچنین با تعدادی از مزایای سلامتی دیگر همراه است، از جمله:
پس از سکته مغزی، درمان آپنه خواب می‌تواند خطر ابتلا به سکته دوم را کاهش دهد. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که درمان آپنه خواب پس از سکته مغزی ممکن است بهبودی فرد را تسریع کند، مدت زمانی را که در بیمارستان سپری می‌کند کاهش و احساس کلی آرامش فرد را افزایش دهد.
25 درصد از سکته‌های مغزی زمانی رخ می‌دهد که فرد در خواب است، وضعیتی که به آن سکته بیداری می‌گویند. اگر فردی با احساس طبیعی به خواب رود و با علائم سکته از خواب بیدار شود، به عنوان سکته بیداری طبقه‌بندی می‌شود.
یکی از دلایل فراوانی سکته‌های بیداری این است که سکته‌های مغزی ایسکمی بیشتر در ساعات اولیه صبح و در طول خواب با حرکت سریع چشم (REM) رخ می‌دهد. محققان پیشنهاد می‌کنند که این می‌تواند با تغییراتی که در طول خواب در بدن رخ می‌دهد، از جمله تغییرات فشار خون و ضربان قلب مرتبط باشد.
اگرچه برخی از مطالعات نشان می‌دهد که سکته‌های بیداری ممکن است با آپنه خواب مرتبط باشد، مطالعات دیگر چنین ارتباطی را پیدا نکرده‌اند.
اگر نگران آپنه خواب هستید، بهتر است که با یک پزشک متخصص در این مورد مشورت کنید. یک متخصص پزشکی می‌تواند علائم شما را ارزیابی کند، توصیه‌های پزشکی ارائه دهد و در صورت نیاز شما را برای مطالعه خواب به یک متخصص ارجاع دهد.
شایع‌ترین علامت آپنه خواب، خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز است که ممکن است در زندگی روزمره فرد اختلال ایجاد کند. سایر علائم آپنه خواب عبارتند از:
علائم آپنه خواب در افرادی که اخیراً سکته کرده‌اند ممکن است متفاوت باشد. به همین دلیل، متخصصان توصیه می‌کنند که پزشکان افراد را از نظر آپنه خواب و سایر انواع تنفس اختلال خواب پس از سکته ارزیابی کنند. خوشبختانه، تشخیص و درمان آپنه خواب می‌تواند به افراد کمک کند تا پس از سکته مغزی بهبود یابند و خطر عوارض بیشتر برای سلامتی را کاهش دهند.
https://www.sleepapnea.org/sleep-health/sleep-apnea-and-stroke-risk
