خس‌خس سینه زمانی اتفاق می‌افتد که انسداد یا التهاب مجاری تنفسی فرد باعث می‌شود که تنفس او مانند سوت یا جیرجیر شود. خس‌خس سینه یکی از علائم شایع اختلالات تنفسی مختلف است. اگر فردی هنگام بازدم صدای خس‌خس سینه را تجربه کند، معمولاً به این معنی است که او فقط با حدود نیمی از ظرفیت معمول ریه‌ها بازدم می‌کند.

چه چیزی باعث خس‌خس سینه می‌شود؟

دلایل مختلفی برای خس‌خس سینه وجود دارد. سن، وضعیت سلامتی و محیط یک فرد می‌تواند احتمال بروز خس‌خس سینه را تغییر دهد. هنگامی که راه‌های هوایی به دلیل تحریک، بیماری یا انسداد باریک می‌شوند، هوا در حال حرکت از طریق آنها می‌تواند صدایی جیرجیر ایجاد کند.

برخی از افراد علائم دیگری از جمله ناراحتی هنگام تنفس یا احساس خفگی را نیز تجربه می‌کنند. علل خس‌خس سینه عبارتند از:

• آسم: آسم یک اختلال مزمن تنفسی است که باعث تنگ شدن و التهاب راه‌های هوایی می‌شود.
• آلرژی: آلرژی‌های فصلی و غذایی می‌توانند باعث تحریک تنفسی، احتقان و مشکل در تنفس شوند.
• انسداد فیزیکی: غذا یا اشیاء دیگر می‌توانند نای فرد را مسدود کنند. معمولاً یک فوریت پزشکی است.
• بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD): که شامل گروهی از بیماری‌های التهابی از جمله برونشیت مزمن و آمفیزم است.
• برونشیت: برونشیت التهاب لوله‌های برونش است که اغلب به دلیل عفونت ویروسی یا باکتریایی بوجود می‌آید.
• سرماخوردگی و آنفولانزا: عفونت‌هایی که باعث سرماخوردگی یا آنفولانزا می‌شوند می‌توانند باعث التهاب و مشکلات تنفسی شوند.
• ذات‌الریه یا پنومونی: پنومونی عفونت ریه است.
• بیماری‌های قلبی: بیماری‌های قلبی می‌توانند باعث مشکلات تنفسی، سرفه و مایع در ریه‌ها شود.

علل خس‌خس در نوزادان و کودکان

نوزادان تازه متولد شده فقط از طریق بینی نفس می‌کشند، بنابراین وقتی دچار احتقان می‌شوند یا در وضعیت نامناسبی قرار می‌گیرند، ممکن است صدای خس‌خس یا جیرجیر تولید کنند.

خس‌خس سینه در کودکان شایع است. از هر 3 کودک، 1 کودک حداقل یک دوره خس‌خس سینه حاد را قبل از 3 سالگی تجربه می‌کند. تا زمانی که آنها با سرعت طبیعی نفس می‌کشند و قفسه سینه فرو نمی‌رود، جای نگرانی نیست.

با این حال، عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی، مانند برونکیولیت یا ذات‌الریه نیز از علل خس‌خس سینه در نوزادان و کودکان هستند. خس‌خس سینه ممکن است در اثر شرایط دیگری مانند آسم، انسدادهای فیزیکی و آلرژی نیز ایجاد شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اغلب تشخیص علت خس‌خس سینه تنها بر اساس علائم مشکل است و اگر خس‌خس سینه باعث نگرانی فرد می‌شود باید به پزشک مراجعه کند.

اگر فردی هر یک از موارد زیر را تجربه کرد، باید به اورژانس مراجعه کند:

• با تقلا تنفس می‌کند
• خس‌خس سینه که به طور ناگهانی بروز می‌کند
• سایر علائم، مانند درد قفسه سینه
• علائم آنافیلاکسی

ممکن است فردی موقع تنفس خس‌خس سینه داشته اما به خوبی قادر به تنفس نیز ‌باشد و بخواهد چند روزی برای مراجعه به پزشک صبر کند. اگر خس‌خس سینه تشدید یا علائم دیگری مشاهده شود، باید ظرف یک روز به پزشک مراجعه کنند.

تشخیص

خس‌خس سینه یک علامت است تا یک بیماری. برای تعیین علت خس‌خس سینه فرد، پزشک علائم فعلی را ارزیابی کرده و سابقه پزشکی بیمار را بررسی می‌کند. آنها همچنین یک معاینه فیزیکی کامل انجام خواهند داد.

تعیین فراوانی و شدت خس‌خس سینه، اینکه آیا این یک مشکل جدید یا عودکننده است و در صورت وجود علائم مرتبط، در تشخیص اهمیت زیادی دارد. پزشکان ممکن است آزمایش‌های مختلفی را برای تعیین علت خس‌خس سینه تجویز کنند. اینها ممکن است شامل،

• اشعه ایکس قفسه سینه
• تست‌های پالس اکسیمتری
• آزمایش گاز خون شریانی
• تست عملکرد ریوی نظیر اسپیرومتری

خس‌خس سینه چگونه درمان می‌شود؟

پزشکان علت اصلی بروز خس‌خس سینه برای کاهش علائم آن و از جمله خس‌خس را درمان می‌کنند.

داروها

در کوتاه مدت، برونکودیلاتورها (گشادکننده‌های برونش) می‌توانند شدت حملات را کاهش دهند. برونکودیلاتورها داروهایی هستند که باعث گشاد شدن نایژه‌ها و نایژک‌ها، کاهش مقاومت در راه هوایی تنفسی و افزایش جریان هوا به ریه‌ها می‌شوند. به کاهش التهاب ریه‌ها کمک می‌کنند و از تنگ شدن راه‌های هوایی جلوگیری می‌کنند. آنها می‌توانند به بهبود خس‌خس ناشی از COPD و آسم نیز کمک کنند.

برونکودیلاتورها باعث گشاد شدن نایژه‌ها و نایژک‌ها می‌شوند

در مورد خس‌خس ناشی از آلرژی، داروهای ضد آلرژی مانند آنتی‌هیستامین‌ها و ایمونوتراپی می‌توانند کمک کننده باشند. ایمونوتراپی فرآیندی است برای آموزش مجدد سیستم ایمنی برای عدم واکنش به آلرژن‌ها.

طیف گسترده‌ای از داروها می‌توانند خس‌خس ناشی از یک بیماری زمینه‌ای را درمان کنند. به عنوان مثال، فردی که به دلیل یک واکنش آلرژیک شدید خس‌خس سینه را تجربه می‌کند، ممکن است به اپینفرین یا کورتیکواستروئید نیاز داشته باشد.

درمان‌های خانگی برای خس‌خس سینه

هدف از درمان‌های خانگی زیر برای خس‌خس، باز کردن راه‌های هوایی، کاهش محرک‌ها یا آلودگی‌هایی است که فرد در آن تنفس می‌کند، یا درمان برخی علل زمینه‌ای.

اگر فردی مبتلا به آسم یا بیماری دیگری است که باعث خس‌خس سینه می‌شود، باید با پزشک خود صحبت کند و از داروهای تجویز شده مانند اسپری‌های تنفسی استفاده کند. برخی درمان‌های خانگی مؤثر برای خس‌خس سینه عبارتند از:

• استنشاق بخار: استنشاق هوای گرم و غنی از رطوبت می‌تواند برای پاکسازی سینوس‌ها و باز شدن راه‌های هوایی بسیار مؤثر باشد.
• نوشیدنی‌های گرم: نوشیدنی‌های گرم و داغ می‌توانند به شل شدن مجاری تنفسی و رفع احتقان کمک کنند.
• تمرینات تنفسی: تمرینات تنفسی ممکن است به COPD، برونشیت، آلرژی و سایر علل رایج خس‌خس سینه کمک کند.
• مرطوب‌کننده‌ها: در ماه‌های خشک زمستان، خس‌خس سینه اغلب بدتر می‌شود. یک مرطوب کننده در اتاق خواب می‌تواند به رفع گرفتگی و کاهش شدت خس‌خس کمک کند.
• فیلترهای هوا: فیلتر هوای خانگی می‌تواند حضور محرک‌هایی را که ممکن است باعث خس‌خس سینه و مشکلات تنفسی می‌شوند را کاهش دهد.
• شناسایی و حذف محرک‌ها: بیماری‌های مزمن مانند آسم و آلرژی ممکن است در پاسخ به برخی محرک‌ها، مانند استرس یا آلرژن‌ها، بدتر شوند. کنترل این محرک‌ها تا حد امکان می‌تواند کمک‌کننده باشد.

باید به خاطر داشت که ممکن است علیرغم این نوع درمان‌ها، خس‌خس سینه رفع نشود و نیاز باشد تا درمان‌های دارویی تحت نظر پزشک آغاز و پیگیری گردد.

چشم‌انداز

چشم‌انداز بلند مدت خس‌خس در نهایت به علت آن بستگی دارد. حتی زمانی که خس‌خس سینه به دلیل یک بیماری مزمن باشد، فرد اغلب می‌تواند آن را با دارو و درمان‌های خانگی کنترل کند. با این حال، مراقبت‌های پزشکی مداوم همچنان مهم است و افرادی که علائم آنها بهبود نمی‌یابد باید با پزشک مشورت کنند. ردیابی علائم را در نظر بگیرید تا هرگونه محرک اصلی علائم را شناسایی کنید.

اگر خس‌خس سینه باعث نگرانی می‌شود، ضروری است که آرام بمانید، زیرا هراس می‌تواند خس‌خس سینه را بدتر کند. نفس کشیدن را آهسته و منظم نگه دارید و در صورت لزوم به دنبال درمان پزشکی باشید. داروها می‌توانند علائم را بهبود بخشند حتی زمانی که خس‌خس سینه به دلیل یک وضعیت پزشکی جدی باشد.

منبع

https://www.medicalnewstoday.com/articles/321736#summary