بیماری‌های قلبی ریوی، علل، تشخیص، درمان

موضوعات

بیماریهای ریوی

برچسب ها

بیماری‌های قلبی ریوی، دکتر انیس فردموسوی فوق تخصص ریه

مقدمه

بیماری قلبی عامل اصلی مرگ و میر در سرتاسر جهان است. اگر به جایگاه‌های دوم و سوم در فهرست علل اصلی مرگ و میر سازمان جهانی بهداشت در سطح جهانی نگاه کنید، خواهید دید که سکته مغزی و بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) با اختلاف کم به دنبال آن هستند. اما بیماری قلبی ریوی دقیقاً چیست؟

بیماری قلبی ریوی چیست؟

بیماری قلبی ریوی اصطلاح پزشکی است که برای توصیف طیفی از اختلالات جدی که بر قلب و ریه‌ها تأثیر می‌گذارد استفاده می‌شود. این اندام‌ها به هم متصل هستند و مشکل در یکی می‌تواند به دیگری سرایت کند. به عنوان مثال، هنگامی که قلب قادر به پمپاژ مؤثر خون نباشد، حرکت طبیعی اکسیژن در ریه‌ها کاهش می‌یابد و باعث تنگی نفس می‌شود. از سوی دیگر، مشکل در ریه‌ها می‌تواند باعث شود که قلب مجبور شود برای رساندن اکسیژن از ریه‌ها به خون سخت‌تر کار کند. بیماری‌های قلبی ریوی شایع عبارتند از:

برونشیت مزمن
بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)
نارسایی احتقانی قلب
آمفیزم

علائم بیماری قلبی ریوی

علائم بیماری قلبی ریوی بسته به شرایط خاص می‌تواند بسیار متفاوت باشد. برخی از علائم رایج عبارتند از:

کبود شدن پوست دست یا پا
درد قفسه سینه که ممکن است به بازوها یا فک، به ویژه در حین یا بعد از فعالیت بدنی منتشر شود.
سرگیجه یا سبکی سر
فشار خون بالا
تهوع و استفراغ
تنگی نفس
تعریق ناگهانی
خس‌خس سینه

چه عواملی باعث بیماری قلبی ریوی می‌شود؟

علت بیماری قلبی ریوی بستگی به بیماری خاصی دارد که بیمار تجربه می‌کند، اما شایع‌ترین علت در بین بیماری‌ها عادات سبک زندگی ناسالم است، از جمله:

رژیم غذایی نامناسب
عدم ورزش
اضافه وزن داشتن
سیگار کشیدن

گروه‌های خاصی بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی ریوی در نظر گرفته می‌شوند، و این افراد باید به خصوص با توجه به موارد زیر در مورد عادات سبک زندگی یا علائمی که تجربه می‌کنند مراقب باشند:

سن
جنسیت (مردان معمولاً بیشتر از زنان در معرض خطر هستند)
سابقه خانوادگی
سیگار کشیدن
رژیم غذایی نامناسب
فشار خون بالا
سطح کلسترول خون بالا
دیابت
چاقی
عدم تحرک بدنی
فشار
سلامت دندان ضعیف

اثرات کوتاه مدت و بلند مدت بیماری قلبی ریوی

اگر بیماری به زودی کشف نشود، ممکن است در معرض خطر ابتلا به یک یا چند مورد از عوارض زیر باشید:

نارسایی احتقانی قلب
انفارکتوس میوکارد (حمله قلبی)
سکته
آنوریسم (Aneurysm)
بیماری شریان محیطی
ایست قلبی ناگهانی
مرگ ناگهانی قلبی

برخی بیماری‌های ریوی می‌توانند عامل بروز بیماری‌های قلبی شوند

علت شایع بیماری‌های قلبی ریوی

دو بیماری قلبی ریوی اولیه مرتبط با دخانیات عبارتند از بیماری قلبی عروقی (CVD: Cardiovascular Disease) و بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD).

قرار گرفتن در معرض دود تنباکو به مدت طولانی به عنوان یک عامل خطر برجسته برای بیماری قلبی عروقی شناخته شده است. به طور مشابه به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض دود تنباکو تنها راه مؤثر برای جلوگیری از بیماری انسدادی مزمن ریه است. با این حال، مکانیسم‌هایی که توسط آن مواد سمی تنباکو خطر بیماری قلبی عروقی را افزایش می‌دهد و منجر به شروع بیماری انسدادی مزمن ریه می‌شود هنوز نامشخص است. علیرغم کاهش مصرف سیگار در دهه گذشته، بیماری قلبی عروقی و بیماری انسدادی مزمن ریه اولین و دومین علت مرگ و میر در میان سیگاری‌ها هستند. همچنین لازم به یادآوری است که به ازای هر فردی که به دلیل استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهد، حداقل 30 نفر با یک بیماری جدی مرتبط با سیگار زندگی می‌کنند.

دود سیگار به عنوان یک عامل خطر برجسته برای بیماری قلبی عروقی است

ظهور سیگارهای الکترونیکی و سایر محصولات تنباکوی جدید که نیکوتین آئروسل شده در حلال‌های مختلف را تولید می‌کنند، سؤالات مهم جدیدی را در مورد خطر بالقوه بیماری قلبی ریوی در میان کاربران ایجاد می‌کند. استفاده از این محصولات جدید دخانی در چند سال اخیر به ویژه در میان نوجوانان افزایش یافته است و انتظار می‌رود در دهه آینده از بازار سیگارهای معمولی پیشی بگیرد. این محصولات جدید نیکوتین و طعم‌دهنده‌های شیمیایی آئروسل شده (بسیار ریز و معلق در هوا) در پایه پروپیلن گلیکول (propylene glycol) و/یا گلیسیرین را از طریق استنشاق وارد ریه‌های فرد می‌کنند. مطالعات نشان داده‌اند که آنها ذرات بسیار ریز و مواد شیمیایی که برای سلول‌ها سمی هستند (سیتوتوکسیک: cytotoxic) تولید می‌کنند که به ترتیب بر عملکرد قلب و ریه تأثیر منفی می‌گذارند. نیکوتین به خودی خود عملکرد ریه را به ویژه در نوجوانان مختل می‌کند. با توجه به جذابیت این محصولات در بین جوانان و فقدان مقررات کافی در مورد این محصولات، تحقیقات برای درک بیشتر در مورد مشخصات سمیت و پتانسیل آسیب ناشی از استفاده از این محصولات به شدت مورد نیاز است.

وضعیت قلبی ریوی چیست؟

وضعیت قلبی ریوی اصطلاح گسترده‌تری برای بیماری قلبی ریوی است که شامل شرایط مختلفی است که بر قلب و ریه‌ها تأثیر می‌گذارد. از آنجایی که هر دو اندام بخشی از سیستم گردش خون هستند، برای عملکرد صحیح به یکدیگر متکی هستند، به این معنی که مشکلات می‌توانند از یک سیستم اندامی به سیستم دیگر سرایت کنند. به عنوان مثال، اگر در تنفس مشکل داشتید، باعث می‌شود قلب شما برای رساندن اکسیژن از ریه‌ها به خون و بقیه بدن شما بیشتر کار کند.

این موضوع در جهت مخالف نیز تأثیر مشابهی خواهد داشت. وضعیتی که باعث می‌شود قلب خون را به طور ناکارآمد پمپ کند، انتقال اکسیژن از ریه‌ها را متوقف می‌کند و باعث تنگی نفس می‌شود. ارتباط متقابل بین قلب و ریه‌ها، ردیابی علائم را برای افرادی که فکر می‌کنند ممکن است از بیماری قلبی ریوی رنج می‌برند، در اولویت قرار می‌دهد.

علائم در شرایط مختلف متفاوت است، اما علائم رایج ممکن است شامل موارد زیر باشد:

رنگ مایل به آبی در پوست دست و پا
درد قفسه سینه که تا بازو یا فک کشیده می‌شود (به ویژه در حین یا بعد از فعالیت بدنی)
سرگیجه یا احساس سبکی سر
فشار خون بالا
تهوع و/یا استفراغ
تنگی نفس
تعریق ناگهانی
خس‌خس سینه

بیماری قلبی ریوی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

دو نوع رایج بیماری قلبی ریوی وجود دارد، بیماری قلبی عروقی و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)، و تفاوت بین این دو بیماری در عضوی است که بیماری از آنجا منشاء می‌گیرد:

بیماری قلب عروقی

اگرچه از آن به عنوان بیماری قلبی نیز یاد می‌شود، بیماری قلبی عروقی معمولاً در رابطه با شرایطی استفاده می‌شود که رگ مسدود شده است، که خطر حمله قلبی و سکته را افزایش می‌دهد. این بیماری اصطلاحی است که برای سایر بیماری‌های تأثیرگذار بر قلب، از جمله بیماری‌های عروق کرونر، بیماری‌های عروق خونی، مشکلات آریتمی قلبی و نقایص قلبی استفاده می‌شود.

بیماری قلبی عروقی توسط پزشک پس از معاینه فیزیکی و آگاهی در مورد سابقه خانوادگی بیمار تشخیص داده می‌شود. به غیر از آزمایش خون و اشعه ایکس قفسه سینه، برخی از آزمایشات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG)
مانیتورینگ هولتر (ECG قابل حمل).
اکوکاردیوگرافی (اکوی قلب)
سنجش استرس
کاتتریزاسیون قلبی
سی تی اسکن قلب
ام آر آی قلب

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)

CPOD یک بیماری قلبی ریوی است که بیش از 16 میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری شامل تشخیص آمفیزم و برونشیت مزمن است و مشکلات تنفسی همراه با آن می‌تواند کار یا انجام کارهای روزانه را برای مبتلایان دشوار کند.

تشخیص COPD معمولاً با آزمایش تنفسی به نام اسپیرومتری شروع می‌شود. این دستگاه عملکرد ریه را با اندازه‌گیری میزان هوا و سرعت دفع آن آزمایش می‌کند که به پزشکان کمک می‌کند قبل از بروز علائم COPD را تشخیص دهند. پزشک همچنین ممکن است برای تعیین میزان توانایی ریه‌های فرد بیمار برای اکسیژن‌رسانی به خون وی، علاوه بر پرسیدن سوال‌های زیر در مورد سابقه سلامتی فرد بیمار، آزمایش اشعه ایکس قفسه سینه یا خون شریانی را تجویز کند:

آیا سیگار می کشد یا سابقه سیگار کشیدن دارید؟
آیا در معرض دود سیگار، آلودگی هوا، مواد شیمیایی یا گرد و غبار هست؟
آیا علائمی مانند تنگی نفس، سرفه مزمن، و/یا مخاط بیش از حد دارد؟
آیا کسی از اعضای خانواده وی COPD داشته‌ است؟

درمان‌ها

گزینه های درمان قلبی ریوی به شرایط خاص شما بستگی دارد و ممکن است شامل اصلاح شیوه زندگی، درمان با دارو یا درمان‌های پیشرفته‌تر باشد.

به جمع آمار بیماران و قربانیان بیماری‌های قلبی ریوی نپیوندید

گرچه در برخی جوامع تعداد بیشتری از افراد عادت به مصرف دخانیات خود را ترک می‌کنند با این وصف بیماری‌های قلبی عروقی و COPD همچنان از علل اصلی مرگ و میر در میان سیگاری‌ها و جمعیت عمومی هستند. ترک سیگار و به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض دود تنباکو تنها راه برای پیشگیری واقعی از COPD است، به خصوص اگر فردی در معرض خطر ابتلا به هر نوع بیماری قلبی ریوی است، سیگار ممکن است شرایط را بدتر کند. دفعه بعد که در مورد برداشتن سیگار فکر می‌کنید، شاید ارزش آن را داشته باشد که به این سؤال فکر کنید که بیماری قلبی ریوی ناشی از چیست؟ قبل از اینکه تصمیم به روشن کردن آن بگیرید.