ریه‌ها و راه‌های هوایی مجهز به سیستم دفاعی طبیعی هستند که با کمک آنها در برابر سموم محیطی، گرد و غبار، آلرژن‌ها و میکروب‌های عامل عفونت محافظت می‌شوند.
با این حال، کارهایی نیز وجود دارد که می‌توانید برای سالم نگه داشتن ریه‌های خود به طور کلی و یا کمک به بهبودی ریه‌های بیمار انجام دهید.
ترک سیگار
ترک سیگار بهترین و ساده‌ترین راه برای حفظ سلامت ریه در افراد سیگاری است
سیگار کشیدن تا حد زیادی مضرترین عامل برای سلامت ریه است. سموم موجود در دود سیگار به مجاری تنفسی، ریه‌ها و حتی رگ‌های تأمین‌کننده خون ریه‌ها آسیب می‌رساند. سیگار همچنین فرد را مستعد ابتلا به عفونت‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، سل و پنومونی یا ذات‌الریه می‌کند.
سیگار عامل اصلی بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) و سرطان ریه و انواع دیگری از سرطان‌ها است. متأسفانه برخی آسیب‌های ناشی از مصرف سیگار و دخانیات دائمی است. با این حال، ترک سیگار می‌تواند آسیب بافتی ناشی از سیگار کشیدن را کاهش دهد.
ترک سیگار همچنین می‌تواند منجر به بازیابی نسبتاً خوبی از عملکرد ریه و بازگشت به میزان طبیعی عملکرد ریه شود.
اجتناب از قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های داخلی و خارجی
آلاینده‌های محیطی نقش مخربی بر سلامتی دستگاه تنفس و ریه‌ها دارند
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و گرد و غبار در خانه و محل کار می‌تواند باعث ایجاد یا بدتر شدن وضعیت ریه شود. به همین ترتیب، آلودگی هوا در فضای باز اثرات مضری بر ریه‌ها دارد. کیفیت هوای بیرون اثرات قابل توجهی بر سلامت بافت‌های ریه می‌گذارد.
فرش‌ها و موکت‌ها را جاروبرقی بکشید و فیلترهای هوا را به طور مرتب تعویض کنید تا کیفیت هوای داخل خانه خوب باشد. وضعیت خانه را از نظر وجود کپک و قارچ‌های بسیار ریز و یا شوره و آلرژن‌های بدن حیوانات خانگی بررسی و اصلاح کنید.
| با آلرژی و عوامل ایجاد آن آشنا شویم. |
رژیم غذای سالم نقش مهمی در حفظ سلامتی دستگاه تنفس و بهبودی بیماری‌های ریوی دارد
یک رژیم غذایی سالم برای سلامت کلی بدن و به ویژه ریه‌های شما مهم است. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در میوه‌ها و سبزیجات به مبارزه با اثرات مخرب استرس اکسیداتیو در مجاری تنفسی که یکی از ویژگی‌های اساسی بیماری های تنفسی است، کمک می‌کند.
استرس اکسیداتیو توسط گونه‌های فعال اکسیژن یا رادیکال‌های آزاد در ریه‌ها به دلیل مواجهه‌های مختلف با شرایطی نظیر آلودگی و محرک‌های موجود در هوا و پاسخ‌های التهابی سلولی معمولی راه هوایی ایجاد می‌شود. افزایش سطح این گونه‌های اکسیژن فعال باعث التهاب بیشتر در راه‌های هوایی می‌گردد. رژیم غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها با کاهش روند نزولی عملکرد ریه، به خصوص در میان سیگاری‌های سابق مرتبط است.
فعالیت بدنی و ورزش به عملکرد بهتر ریه‌ها کمک می‌کند
سبک زندگی سالم که شامل فعالیت بدنی منظم و رژیم غذایی سالم باشد، بهترین پیشگیری و مداخله برای سلامتی ریه و بیماری‌های ریوی است.
فعالیت بدنی به عملکرد بهتر ریه‌ها کمک می‌کند. در حین ورزش، دو عضو مهم بدن وارد عمل می‌شوند: قلب و ریه. تغییرات فیزیولوژیکی متعددی در طول ورزش رخ می‌دهد که برای سلامتی کلی فرد مفید است:
ورزش در کاهش وزن مفید است و کاهش وزن در افراد چاق می‌تواند به کاهش کار (تقلا) برای تنفس کمک کند. تغذیه بیش از حد در بیماری‌های تنفسی به دلیل اثرات مضر ناشی از متابولیسم ایمنی چربی با عوارض جانبی همراه است.
در حالت چاقی، مصرف انواع چربی و اسیدهای چرب در رژیم غذایی منجر به افزایش اسیدهای چرب آزاد در گردش می‌شود که پاسخ‌های ایمنی سیستمی بدن را فعال می‌کند و در نتیجه باعث تحریک التهاب سیستمیک و التهاب در راه‌های هوایی می‌شود. عنوان مثال، در مبتلایان به آسم، افزایش BMI با تشدید مکرر حملات آسمی و کنترل ضعیف بیماری همراه است.
افراد مبتلا به بیماری ریوی به دلیل محدودیت در فعالیت بدنی و اثرات نامطلوب گلوکوکورتیکوئیدهای (glucocorticoids) خوراکی، که اغلب برای کنترل تشدید بیماری‌های تنفسی تجویز می‌شوند، در معرض خطر چاقی هستند.
نتیجه‌گیری آنکه، ورزش به کاهش وزن کمک می‌کند و به طور غیرمستقیم در مدیریت انواع مختلف بیماری‌های ریوی مفید است.
مصرف آب کافی در طول روز به سلامت ریه‌ها کمک می‌کند
مصرف مقادیر کافی مایعات به خصوص آب در طول روز به طرق مختلف به بدن کمک می‌کند. تا آنجا که به سیستم تنفسی مربوط می‌شود، هیدراته بودن باعث نازک نگه‌داشتن پوشش مخاطی در ریه‌ها می‌شود. هرچه این پوشش آستر مانند نازک‌تر باشد، عملکرد ریه بهتر است. از سوی دیگر، پوشش مخاطی ضخیم می‌تواند باعث انسداد راه هوایی شود و خطر عفونت‌های تنفسی را افزایش دهد.
شستن مکرر دست‌ها با آب و صابون کمک زیادی به ایمن نگه داشتن شما از عفونت‌های مختلف می‌کند
اقدامات ساده‌ای مانند شستن مکرر دست‌ها با آب و صابون کمک زیادی به ایمن نگه داشتن شما از عفونت‌های مختلف می‌کند. در طول فصل شیوع آنفولانزا یا همه‌گیری‌هایی نظیر بیماری کرونا (کووید-19) از اجتماعات دوری کنید تا در صورت وجود ویروس در محیط، به بیماری مبتلا نشوید و آن را به خانواده و دیگران منتقل نکنید.
بهداشت دهان و دندان شما همچنین نقش مهمی در سلامت ریه شما ایفا می‌کند، زیرا باکتری‌های موجود در دهان شما می‌توانند بلعیده یا به سیستم تنفسی شما منتقل شوند و باعث ایجاد عفونت گردند. بنابراین، به طور منظم مسواک بزنید، نخ دندان بکشید و دهان خود را بشویید تا از تجمع پلاک جلوگیری کنید و احتمال ابتلا به عفونت را کاهش دهید.
با واکسیناسیون می‌توان از ابتلا به عفونت‌های تنفسی مانند کرونا، آنفولانزا و ذات‌الریه پیشگیری کرد
با تزریق واکسن می‌توان به راحتی از عفونت‌های تنفسی مانند کرونا، آنفولانزا و ذات‌الریه پیشگیری کرد. عفونت‌های تنفسی مکرر می‌تواند به ریه‌ها و به راه‌های هوایی آسیب برساند.
دو نوع واکسن پنومونی وجود دارد: PCV13 و PPSV23. هر دو واکسن را برای بزرگسالان 65 سال و بالاتر توصیه می‌شوند. ابتدا یک دوز PCV13 و یک سال بعد دوز PPSV23 توصیه می‌شود.
واکسن آنفولانزا سالانه مصرف می‌شود. (7) واکسیناسیون آنفولانزای فصلی و واکسیناسیون پنوموکوک در بزرگسالان اقدامات پیشگیری آسان از این بیماری ها و عوارض آن است.
واکسیناسیون بر علیه بیماری کرونا (کووید-19) نیز با توجه به وجود انواع واکسن با شرایطی که توسط نهادهای مرتبط اعلام می‌شود انجام پذیرد.
تجویز و مصرف صحیح دارو زیربنای مدیریت و درمان بیماری‌های مزمن تنفسی است
مداخله دارویی (تجویز و مصرف صحیح دارو) پایه اصلی مدیریت بیماری‌های مزمن تنفسی است. مرور نحوه عملکرد داروهای مختلف و تکنیک‌های صحیح استفاده از داروهای استنشاقی و تجهیزات مرتبط برای حفظ اثربخشی دارو، پیشگیری از تشدید و کند کردن یا توقف پیشرفت بیماری مفید است.
حفظ سلامتی کلی، به ویژه در افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی، بسیار مهم است
افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی مانند انواع آسم، بیماری‌های بینابینی ریه، COPD و سرطان ریه باید در مورد بیماری خود آموزش لازم را فراگیرند و برای مدیریت بیماری و روش‌های کنترل علائم، با پزشک خود مشورت نمایند.
این کار برای حفظ سلامت ریه، به ویژه در افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی، بسیار مفید است، زیرا مراقبت متناسب با بیماری می‌تواند از آسیب بیشتر به بیمار جلوگیری کند و عوارض مرتبط با بیماری را بهبود بخشد.
توانبخشی ریوی به بهبود نتایج درمان و کاهش عوارض بیماری با بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند
توانبخشی ریوی موثرترین مداخله در بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن تنفسی پیشرفته است. به عنوان مثال، افراد مبتلا به COPD اغلب فعالیت بدنی خود را کاهش می‌دهند زیرا ورزش می‌تواند تنگی نفس را تحریک یا بدتر کند. بی‌حالی پیشرونده مرتبط با بی‌تحرکی، یک چرخه معیوب را آغاز می‌کند، به طوری که تنگی نفس در فعالیت‌های بدنی حتی کمتر نیز مشکل‌ساز می‌شود.
توانبخشی ریوی به شکستن چرخه و در نتیجه بهبود نتایج درمان و کاهش عوارض بیماری با بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند. جدای از تمرینات ارائه شده در طول دوره‌های توانبخشی، آموزش و حمایت روانی ارائه شده در مدیریت وضعیت بیماری مفید است.
حفظ سلامتی از درمان بیماری آسان‌تر است
با توجه به افزایش مداوم آلودگی محیطی، ریه‌های ما باید سخت کار کنند تا هوای تنفسی را تصفیه کنند. افزایش بار سمی گاهی اوقات می‌تواند بر ریه‌های ما غلبه کند و سطح اکسیژن را در بدن کاهش دهد و در نتیجه باعث ایجاد طیف وسیعی از مشکلات سلامتی شود. آلاینده‌های موجود در هوا، گرد و غبار و سایر سموم به شکل خمیر مانند در داخل ریه‌ها می‌نشینند که در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
وقتی ریه‌های ما با تمام قدرت خود عمل نمی‌کنند و نمی‌توانند خود را تمیز کنند، بایستی تمام تلاش خود را برای کاهش بار آنها انجام دهیم. در حالی که راهکارهای زیادی برای فرار از آلودگی هوا نداریم، نکات و مداخلات ذکر شده در بالا می‌تواند به عملکرد بهتر ریه‌ها کمک کند.
بیماری‌های ریوی می‌تواند یک چرخه تهدیدکننده زندگی باشند. زیرا بر اساسی‌ترین عملکرد تنفس تأثیر می‌گذارد. بنابراین، معمولاً فراتر از محدوده خود درمانی هستند. در حالی که این نکات ممکن است مفید واقع شوند، اما نمی‌توانند جایگزین درمان مورد نیاز باشند.
برای تشخیص و درمان مناسب باید به محض مشاهده هرگونه مشکل تنفسی پایدار یا علائم تنفسی به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر این، باید چکاپ‌های دوره‌ای انجام دهید تا ببینید ریه‌های شما چقدر سالم هستند و آیا در صورت ابتلا به بیماری به درمان پاسخ داده‌اند یا نه.
https://www.emedihealth.com/respiratory-health/tips-healthy-lungs
