برخی افراد وقتی صاف دراز می‌کشند نفس کشیدن برایشان سخت می‌شود. به این حالت ارتوپنه (Orthopnea) می‌گویند که ممکن است به دلایل مختلف اتفاق بیفتد. ممکن است لازم باشد فرد برای احساس راحتی بیشتر در هنگام خوابیدن به تغییر وضعیت مثل بالا بردن زیر سر یا حتی نشستن احتیاج داشته باشد.
تغییر وضعیت در خواب به حالت نشسته برای برطرف شدن تنگی نفس
پزشکان ارتوپنه را به عنوان "تنگی نفس یا مشکل در تنفس در وضعیت خوابیده" یا دراز کشیدن تعریف می‌کنند. نارسایی قلبی یکی از دلایل این امر است. با این حال، دلایل احتمالی دیگری نیز وجود دارد.
تنگی نفس حالتی است که فرد ممکن است احساس سفتی در قفسه سینه کند یا احساس کند که نمی‌تواند هوای کافی دریافت کند. علل احتمالی شامل نارسایی احتقانی قلب، چاقی و مشکلات تنفسی است. هنگامی که مشکلات تنفسی باعث بیدار شدن ناگهانی فرد می‌شود، به آن تنگی نفس حمله‌ای شبانه می‌گویند. خروپف و برخی اختلالات خواب، مانند آپنه (وقفه) انسدادی خواب (OSA)، می‌توانند این تأثیر را داشته باشند.
در این مطلب به برخی از علل و درمان‌های تنگی نفس در هنگام دراز کشیدن اشاره می‌شود.
یکی از شایعترین علل ارتوپنه نارسایی قلبی است. در نارسایی قلبی، قلب دیگر نمی‌تواند آنطور که باید خون را به بقیه بدن پمپاژ کند. بعد از پمپ کردن، در استراحت کردن مشکل دارد. در نتیجه، فشار در قلب افزایش می‌یابد و مایع به ریه‌ها، شکم یا پاها بازمی‌گردد.
سایر علائم نارسایی قلبی عبارتند از:
محققان خاطرنشان می‌کنند که افراد مبتلا به نارسایی قلبی اغلب در حالی می‌خوابند که قسمت بالایی بدن خود را بالا آورده‌اند، احتمالاً برای رفع مشکلات تنفسی. پزشک می‌تواند داروهایی را برای درمان یا مدیریت نارسایی قلبی تجویز کند. اصلاح سبک زندگی نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. برای درمان ارتوپنه، پزشک ممکن است نیاز به تنظیم داروهای ادرارآور فرد داشته باشد تا تجمع مایع در ریه‌ها را حذف کند و فشار داخل قلب را کاهش دهد.
قلب انسان و رگ‌های متصل به آن
بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) یک بیماری جدی ریوی است که شامل گروهی از بیماری‌ها از جمله آمفیزم و برونشیت مزمن است. معمولاً در افرادی که سابقه مصرف سیگار دارند رخ می‌دهد. با این حال، عوامل ژنتیکی، آلودگی هوا و استعمال دخانیات به صورت دست دوم یا غیرفعال نیز می‌توانند نقش داشته باشند. COPD به کیسه‌های هوایی در ریه‌ها آسیب می‌رساند و لوله‌های تنفسی را باریک‌تر می‌کند و تنفس را سخت‌تر می‌کند.
| در مورد دستگاه تنفس و عملکرد آن بیشتر بدانیم. |
هنگام انجام فعالیت بدنی ممکن است تنفس دشوار باشد. با این حال، ممکن است زمانی که فرد دراز کشیده است نیز اتفاق بیفتد. علائم اصلی COPD عبارتند از:
علل اصلی بیماری انسدادی مزمن ریه: برونشیت مزمن (سمت راست بالا) و آمفیزم (سمت راست پایین) در مقایسه با ریه سالم (سمت چپ)
معکوس کردن آسیب ریوی که با COPD رخ می‌دهد ممکن نیست. با این حال، ترک سیگار می‌تواند به کاهش آسیب بیشتر و تسکین علائم کمک کند. هدف درمان جلوگیری از آسیب بیشتر و مدیریت علائم است.
افزایش دور شکم ناشی از چربی اضافی می‌تواند دیواره قفسه سینه فرد را فشرده کند و حجم ریه را کاهش دهد
افرادی که اضافه وزن دارند یا با چاقی دست و پنجه نرم می‌کنند ممکن است هنگام دراز کشیدن دچار مشکل تنفسی شوند. همان‌طور که چربی در بدن تجمع می‌یابد، می‌تواند بر شکل و عملکرد سیستم تنفسی و سایر ساختارها تأثیر بگذارد. این تغییرات بر ساختارهای دیواره قفسه سینه فشار وارد می‌کند و بر حرکت دیافراگم و توانایی بدن برای پاسخ‌دهی به هنگام تنفس و بازدم تأثیر می‌گذارد. وقتی فرد دراز می‌کشد، چربی اضافی روی ریه‌ها فشار می‌آورد و تنفس را سخت‌تر می‌کند. به گفته دانشمندان، چاقی با التهاب نیز مرتبط است، که ممکن است بر بافت ریه نیز تأثیر بگذارد. چاقی با سایر بیماری‌های دیگر از جمله بیماری قلبی نیز مرتبط است که می‌تواند منجر به یا بدتر شدن ارتوپنه و تنگی نفس شود.
| در مورد اضافه وزن و آپنه خواب بیشتر بدانیم. |
کاهش وزن می‌تواند به کاهش ارتوپنه کمک کند. پزشک می‌تواند در مورد راه‌های مناسب برای کاهش وزن، معمولاً از طریق انتخاب رژیم غذایی و ورزش، توصیه‌هایی داشته باشد.
چربی حلقی می‌تواند راه هوایی فوقانی فرد را که از قبل در هنگام خواب شل شده است را مسدود کند
آپنه انسدادی خواب (OSA) شامل مشکلات تنفسی هنگام خواب است. انواع مختلفی از آپنه خواب وجود دارد. با این حال، همه آنها علائم مشابهی دارند. فرد مبتلا به آپنه خواب:
بسته شدن راه هوایی در شرایط آپنه انسدادی
OSA می‌تواند بر کیفیت خواب فرد تأثیر بگذارد و ممکن است نشانه‌ای از اختلال دیگری مانند نارسایی احتقانی قلب باشد. به دلیل خطر عوارض متعدد، درمان آن ضروری است.
دیافراگم ماهیچه‌ای است که برای تنفس از آن استفاده می‌شود. در فلج دیافراگم، دیافراگم نمی‌تواند منقبض شود، به عنوان مثال، به دلیل آسیب عصبی یا عضلانی. این حالت می‌تواند علت ارتوپنه باشد.
برای درمان فلج دیافراگم، پزشک ابتدا علت اصلی را بررسی می‌کند. به عنوان مثال، اگر علائم عفونت ویروسی وجود داشته باشد، ممکن است داروهای ضدویروسی تجویز کنند. یا ممکن است روشی را برای رفع فشار عصب فرنیک (phrenic nerve)، عصبی که به دیافراگم منتهی می‌شود، انجام دهند.
در برخی موارد، فرد ممکن است نیاز به حمایت تنفسی یا جراحی داشته باشد.
یکی دیگر از علل احتمالی ارتوپنه، پلورال افیوژن است. پلورال افیوژن زمانی است که مایع در فضای جنب جمع می‌شود که ریه‌ها را احاطه کرده است.
پرده‌ی جنب پرده‌ای دو لایه است که هر ریه را به‌طور جداگانه از بیرون می‌پوشاند
علل احتمالی عبارتند از عفونت، سرطان یا آمبولی ریه. همچنین ممکن است دلیل روشنی برای آن وجود نداشته باشد.
غده سرطانی در ریه
آمبولی ریه به بسته شدن ناگهانی یک یا چند رگ خونی است که خون را به ریه‌ها می‌رساند گفته می‌شود
ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد. با این حال، فرد مبتلا به یک بیماری زمینه‌ای ممکن است هنگام نفس کشیدن یا سرفه متوجه درد شود. بدون درمان آن، ممکن است مشکلات تنفسی دیگری بروز کند.
ذات‌الریه همچنین می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی در هنگام دراز کشیدن فرد شود. پنومونی یک عفونت ریوی است که عامل آن می‌تواند باکتری، ویروس یا قارچ باشد. همچنین می‌تواند به عنوان یک عارضه بیماری کرونا (COVID-19) ایجاد شود.
ذات‌الریه یا پنومونی بیشتر زمانی اتفاق می‌افتد که نقص در دفاع طبیعی بدن به میکروب‌ها اجازه نفوذ و تکثیر در ریه‌ها را می‌دهد
فرد مبتلا به پنومونی ممکن است دارای موارد زیر باشد:
درمان ذات‌الریه به علت آن بستگی دارد. پنومونی می‌تواند تهدید‌کننده زندگی باشد و هر کسی که علائم ذات‌الریه دارد باید به دنبال درمان آن باشد. اگر فرد مشکل تنفسی داشته باشد، به کمک اورژانسی نیاز دارد.
آسیت مایعی است که اغلب به دلیل بیماری کبدی در بدن تجمع می‌یابد. سایر علل احتمالی عبارتند از:
شخص ممکن است متوجه شود که علائم زیر را دارد:
هنگامی که مایع در شکم یا ناحیه قفسه سینه جمع می‌شود، می‌تواند به اندام‌های درون فضای شکم مانند ریه‌ها فشار وارد کند. این فشار می‌تواند بر توانایی فرد برای تنفس، از جمله در هنگام دراز کشیدن، تأثیر بگذارد.
برای افرادی که اختلال ناشی از هراس، اضطراب و ترس دارند ممکن است وقتی در یک اتاق تاریک دراز می‌کشند، این علائم بدتر شود. مشکل تنفسی می‌تواند با وحشت و ترس رخ دهد. با این حال، پزشکان معمولاً از این حالت به عنوان ارتوپنه یاد نمی‌کنند.
علائم حمله پانیک یا اضطراب (panic or anxiety attack) عبارتند از:
هراس و اضطراب ممکن است در هر زمانی اتفاق بیفتد و اضطراب در شب نیز رایج است.
گزینه‌های درمانی برای هراس و اضطراب عبارتند از داروهای ضداضطراب، مشاوره، روان درمانی و درمان شناختی رفتاری.
| در مورد اختلالات خواب و سلامت روان بیشتر بدانیم. |
تنگی نفس می‌تواند دلیلی برای یک نگرانی جدی باشد. در صورت ابتلای فرد به هریک از علائم زیر باید به دنبال درمان آن باشد:
در صورتی که فرد دچار مشکل تنفسی شدید باشد که با تیره شدن رنگ (به رنگ آبی) لب‌ها یا سر انگشتان یا ناخن‌ها باشد که می‌تواند نشان‌دهنده سطح پایین اکسیژن باشد، باید به دنبال کمک فوری پزشکی بود.
تغییر رنگ ناخن‌ها و لب‌ها به دلیل کاهش اکسیژن خون
ارتوپنه اصطلاح پزشکی برای تنگی نفس هنگام دراز کشیدن است. این مشکل می‌تواند ناشی از طیف وسیعی از وضعیت سلامتی فرد، از جمله نارسایی قلبی و چاقی باشد.
درمان این مشکل به علت زمینه‌ای بستگی دارد. با این حال، استفاده از بالش بلند در هنگام خوابیدن ممکن است به مدیریت علائم کمک کند. برای افراد چاق، کاهش وزن می‌تواند کمک کننده باشد.
اگر فرد دچار تنگی نفس ناگهانی یا غیرقابل توضیح یا مشکلات تنفسی همراه با درد قفسه سینه، غش، تب یا حالت تهوع شود، باید به دنبال کمک پزشکی باشد.
https://www.medicalnewstoday.com/articles/325539#summary
Last medically reviewed on October 6, 2022
